Autor książki: Anna Ziółkowska
Doktor Anna Ziółkowska podjęła się zadania nie tylko istotnego z punktu widzenia badania dziejów Polski i regionu, ale także zadania niezwykle ważnego dla poznawania historii społecznej XX wieku. W swojej książce (nb. wspaniale wydanej przez Wydawnictwo Poznańskie) starała się zawrzeć fakty, obrazujące politykę niemieckiego okupanta wobec ludności narodowości Żydowskiej w Wielkopolsce. Unikając ocen, sugestii, opinii, za to rzetelnie i wszechstronnie korzystając z dokumentów źródłowych. Powstała praca obszerna, przytłaczająca ilością materiału, ale przy tym bardzo wyważona i oszczędna. Typowe dzieło naukowe, ale mające (nie sądzę, żeby zamierzony) wydźwięk wręcz beletrystyczny. Wystarczy uważnie czytać...
Kto sięgnie do tej książki, z pewnością nie poczuje się zawiedziony. Skąd ta pewność? Proponuję rozpocząć lekturę od aneksów. Znajdziemy tam mnóstwo nazwisk, znanych w lokalnych społecznościach, szanowanych i cenionych, niejednokrotnie należących do elity intelektualnej i finansowej przedwojennej Wielkopolski. Proponuję dopiero po tej części lektury przejść do zasadniczej (właściwej) treści tej publikacji. Czyta się ją wówczas znacznie ciekawiej - o czym zaręczam, bo sam tego doświadczyłem - już cokolwiek wiedząc o sposobie podejścia autorki do tematu.
Ponadto w książce znalazły się: Wykaz wykorzystanych źródeł archiwalnych, źródeł drukowanych, wspomnień i opracowań (cenny dla zainteresowanych tym okresem w historii), a także Aneksy: W ramach Aneksów mamy: Wykaz obozów pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce w latach okupacji hitlerowskiej, Wykaz niemieckich przedsiębiorstw i instytucji zatrudniających więźniów żydowskich w obozach pracy przymusowej w Wielkopolsce, Wykaz osób zmarłych w obozach pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce w okresie okupacji hitlerowskiej - ten ostatni, liczący 64 strony nazwisk...). Całość zamykają ilustracje, w większości przejmujące, przedstawiające nie tylko bezmiar okrucieństwa, ale i dokumentujące równie poruszające fakty.
To powinna być lektura nie tylko dla starszego pokolenia, które do tamtych wydarzeń sięga pamięcią, ale dla ludzi młodych, nie obeznanych nie tylko z historią pojmowaną ogólnie, ale przede wszystkim z martyrologią Żydów w czasie hitlerowskiej okupacji, na terenie jednej z części kraju.
Może książka ta przyczyni się do zgłębiania kolei losów tego umęczonego narodu, po wielokroć bardziej doświadczonego przez historię, niż my, Polacy...