ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE

[Artur Rogóż]

ODBUDOWANA ŚWIETNOŚĆ - ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE.
Zamek Królewski i kolumna Zygmunta to symbole Warszawy. Plac Zamkowy jest dobrym punktem do rozpoczęcia wycieczki po stolicy Polski.
Zamek Królewski ulokowano w obronnym miejscu na skarpie wiślanej, między wąwozem rzeczki Kamionki /obecnie w tym miejscu przebiega trasa W-Z/ a wpadającym do Wisły strumieniem, który płynął w okolicy kościoła św. Jana. Strumień ten oddzielał zamek od miasta. Przesąd mówił, że jeśli stojący na kolumnie król Zygmunt III Waza upuści szablę, Warszawa zostanie zniszczona. Stało się tak w 1944 roku po zburzeniu kolumny przez niemiecki pocisk. Kolumna z 1644 roku, pierwszy świecki pomnik w Warszawie, był jednym z obiektów mających przekształcić Krakowskie Przedmieście w reprezentacyjną przestrzeń miasta - takie były zamiary króla Władysława IV.
W miejscu zburzonego z polecenia Hitlera Zamku Królewskiego faszyści chcieli zbudować halę ludową lub halę kongresową NSDAP, a kolumnę Zygmunta planowali zastąpić pomnikiem Germanii.
Cofnijmy się jednak wstecz do początków powstania Zamku. w 1406 roku zamek warszawski stał się siedzibą księcia mazowieckiego Janusza I Starego. Należał on do Piastów władających księstwem mazowieckim powstałym w wyniku podziału Polski na dzielnice w 1138 roku. Spokrewnieni z władcami Polski książęta od XIV wieku uznawali na ogół zwierzchność lenną Polski - ich ziemie były, w wypadku bezpotomnej śmierci poszczególnych książąt, wcielane do Korony. Tak stało się też w marcu 1526 r., kiedy zmarł 24-letni książę Janusz III. Niedługo potem w Warszawie zagościł król Zygmunt I /Stary/, który objął w posiadanie zamek oraz księstwo mazowieckie, należące mu się w spadku po zmarłym. Wzniesiony przez księcia Janusza I Starszego gotycki Dwór Większy przeznaczono na rezydencję królewską, a starszy Dwór Mniejszy oddano siostrze księcia Janusza III Annie. Później rezydowały w nim żony i córki władców - pierwszą z nich była królowa Bona z córkami Zofią, Anną i Katarzyną.

@ września 1980 roku, jeszcze zanim zamek został całkowicie zrekonstruowany po zniszczeniach II wojny światowej, wraz z kompleksem warszawskiego Starego Miasta wpisano go na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Prace rekonstrukcyjne uznano za "wyjątkowy przykład prawie całkowitej odbudowy zabytków pochodzących z nieprzerwanego ciągu historycznego, między XIII a XX wiekiem".
Objęcie patronatem UNESCO warszawskiej rekonstrukcji wpłynęło na podjęcie decyzji o odbudowie Pałacu Wielkoksiążęcego w Wilnie oraz zamku cesarskiego w Berlinie, który ma być odtworzony do 1013 roku.