W 1505 roku konstytucja Nihil Novi wprowadzała konieczność decydowania o wszelkich sprawach państwowych przez sejm walny. Król i możnowładcy tracili swą uprzywilejowaną pozycję.
Sejm walny składał się z trzech stanów, a mianowicie: króla, senatu i izby poselskiej. Senat tworzyli: najwyżsi dostojnicy Kościoła rzymsko - katolickiego (arcybiskupi gnieźnieński, kujawski, krakowski i biskupi diecezjalni), główni urzędnicy wojewódzcy i ziemscy (wojewodowie i kasztelanowie - wg ważności kasztelanii). Kasztelan krakowski zasiadał bezpośrednio po biskupach. Był to najznakomitszy świecki urząd w państwie ponadto byli: urzędnicy kancelarii (kanclerz i podkanclerzy), zarządzający dworem (marszałek wielki i marszałek nadworny) oraz zarządzający skarbem państwa (podskarbi). Początkowo nie wchodzili do senatu hetmani oraz podskarbi nadworny. Wchodzący do senatu pochodzili z mianowania i pełnili swe funkcje dożywotnio. Z reguły członkowie senatu wywodzili się z rodzin magnackich. Do unii lubelskiej senat liczył 96 członków, natomiast po unii lubelskiej 140. Pierwszy rząd nazywany był krzesłowym, drugi drążkowym.
SKŁAD SEJMU
Król
2 1 1 2
R R R R
Z Z Z Z
Ą Ą Ą Ą
D D M D D
1 2 3 4 5 6
M - marszałek sejmowy - sprawował funkcje na czas obradowania sejmu
1 - marszałek wielki koronny - minister spraw wewnętrznych państwa
6 - marszałek wielki litewski - minister spraw wewnętrznych Litwy
2 - marszałek nadworny - pełnił urząd, gdy marszałek wielki nie mógł pełnić swej funkcji
3 - kanclerz;
4 - podkanclerzy - urzędy równe rangą. Każdy sprawował funkcję przez pół roku. Zajmowali się sprawami zagranicznymi. Kanclerz stał na czele kancelarii państwa. Na każdym dokumencie wychodzącym z kancelarii musiała znaleźć się obok pieczęci i podpisu króla pieczęć i podpis kanclerza
5 - Podskarbi wielki - urząd pojedynczy. Współczesny minister finansów. Zabiegano o ten urząd, gdyż pozwalał na duże nadużycia.
Ponadto był jeszcze podskarbi nadworny, zarządzający skarbem królewskim, ale nie wchodził do senatu. Senat obradował w czasie sejmu, ale mógł być zwołany również poza obradami sejmu jako rada królewska. Izba niższa sejmu - posłowie rekrutowali się ze stanu szlacheckiego. Byli oni wybierani na sejmikach ziemskich przez ogół szlachty. Liczba posłów wynosiła 170 osób (122 z Korony i 48 z Litwy). Pełnili oni swe funkcje przez jedną kadencję. Posłowie byli reprezentantami poszczególnych ziem. Jedyni mieszczanie w izbie poselskiej pochodzili z obu stolic: Krakowa i Wilna. Posłowie danej ziemi byli związani instrukcjami, jakie otrzymali od swoich wyborców. Dotyczyły one zajmowania konkretnego stanowiska w sprawach przedstawianych przez króla. Posłów rozliczano po sejmie z wypełnienia instrukcji. Sejm obradował wspólnie. W podejmowaniu uchwał obowiązywała jednomyślność, chociaż w praktyce podejmowano decyzje większością głosów. Ci, którzy byli przeciwnego zdania, podczas głosowania wstrzymywali się od głosu. Teoretyczna zasada jednomyślności dawała możliwość nadużyć w przyszłości. Prawo zwołania sejmu przysługiwało królowi. Początkowo były one zwoływane w dowolnych terminach w zależności od potrzeby państwa. Od 1573 roku przyjęta została zasada zwoływania sejmu raz na dwa lata na okres 6 tygodni. Były to sejmy zwyczajne. Król miał prawo zwołania sejmu nadzwyczajnego. Za zgodą posłów sejm mógł zostać wydłużony. Sejm zbierał się na obrady w Krakowie i Piotrkowie, a po unii lubelskiej w Warszawie. Natomiast sejm koronacyjny zawsze zbierał się w Krakowie. Czas panowania Jagiellonów to wzrost znaczenia warstwy szlacheckiej. Po śmierci Kazimierza Jagiellończyka przy słabej pozycji jego synów zakończył się proces budowy władzy szlacheckiej w Polsce. Przywiązanie chłopów do ziemi gwarantowało szlachcie darmową siłę roboczą. Aleksander Jagiellończyk w 1501 roku w Mielniku wydał przywilej, który zwiększał w sposób decydujący rolę senatu. Senat niekontrolowany przez szlachtę miał kierować sprawami państwa, miał być najwyższym organem władzy państwowej, reprezentując oba państwa (Koronę i Litwę) miał w przyszłości powoływać wspólnego monarchę. Król miał być tylko przewodniczącym senatu. Postanowienia dotyczące roli senatu napotkały na ostry sprzeciw opozycji, masowy bojkot postanowień senatu, chaos w administracji i finansach państwowych. Do walki przystąpili ludzie mający już duży majątek państwowy, a nie dopuszczeni do godności i urzędów. Nowa magnateria opierała się w swym działaniu na urzędniczej i drobnej szlachcie i dzięki niej uzyskała przewagę. Sejm w Piotrkowie w 1504 roku uchwalił dwie ustawy, które podcięły pozycję starej magnaterii w szesnastowiecznej Polsce: - ograniczenie rozdawnictwa dóbr koronnych wraz z egzekucją samowolnie dotychczas przywłaszczanych; - zakaz łączenia w jednym ręku kilku urzędów.
Sejm Walny i Ruch Egzekucyjny
Artykuły historyczne napisane przez użytkowników historiapolski.eu oraz z zaprzyjaźnionych stron.
Niniejszy katalog zawiera artykuły naukowe i popularnonaukowe publikowane w naszym serwisie. Trafiają do niego na bieżąco wszystkie nowe artykuły, zawiera również sukcesywnie uzupełnianą bazę starszych tekstów. POLECAMY!
Niniejszy katalog zawiera artykuły naukowe i popularnonaukowe publikowane w naszym serwisie. Trafiają do niego na bieżąco wszystkie nowe artykuły, zawiera również sukcesywnie uzupełnianą bazę starszych tekstów. POLECAMY!
-
- Administrator
- Posty: 4635
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
- Kontakt:
Wróć do „Artykuły historyczne”
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty