Bolesław Pobożny (1224/1227-1279), z dynastii Piastów, książę wielkopolski od 1239 r.
Był młodszym synem Władysława Odonica i Jadwigi, kobiety o nieustalonym pochodzeniu dynastycznym. Po śmierci ojca w 1239 r. objął formalnie współrządy w Wielkopolsce wraz ze starszym bratem , Przemysłem I. W kwietniu 1245 r. został pasowany na rycerza, jednak mimo osiągnięcia lat sprawnych brat nie chciał wydzielić mu samodzielnej dzielnicy. Dopiero w 1247 r., pod naciskiem rycerstwa, otrzymał we władanie dzielnicę kaliską, odzyskaną w poprzednim roku z rąk Władysława opolskiego. W 1249 r. wymógł na bracie nowy podział Wielkopolski, zakończony objęciem dzielnicy gnieźnieńskiej. Przemysł pozostawił natomiast przy sobie dzielnicę poznańską i kaliską. Jeszcze w 1249 r. Bolesław wraz z Przemysłem udzielili zbrojnej pomocy Konradowi I (synowi Henryka II Pobożnego) w jago walce z bratem, Bolesławem II Rogatką. W następnym roku z niewiadomych przyczyn Bolesław został uwięziony przez Przemysła, pozostając w niewoli do kwietnia 1253 r. W maju tegoż roku przy wydatnym udziale arcybiskupa gnieźnieńskiego, Pełki, doszło do wiecu w Pogorzeli, na którym bracia dokonali ostatecznego podziału dziedzictwa – Bolesław objął dzielnicę gnieźnieńską i kaliską, zaś Przemysł poznańską. Wówczas bracia wspólnie wystawili dokument lokacyjny dla Poznania.
W 1256 r. książę poślubił Jolentę Helenę, córkę króla węgierskiego, Beli IV, jednak ze względu na młody wiek małżonka trafiła na dwór męża dopiero dwa lata później. Związek zawarty z inicjatywy siostry, Kunegundy Kingi, i jej męża, księcia krakowskiego i sandomierskiego, Bolesława V Wstydliwego, wiązał syna Odonica sojuszem z Węgrami, bowiem na gruncie polskim najwierniejszym stronnikiem Beli IV był właśnie Wstydliwy.
Po śmierci brata (4 czerwca 1257 r.) Bolesław został samodzielnym władcą Wielkopolski i wziął pod opiekę syna zmarłego, Przemysła II. W 1261 r. po ciężkich walkach z Kazimierzem I (synem Konrada I mazowieckiego) odzyskał kasztelanię lądzką, utraconą przez ojca na rzecz Henryka I Brodatego. W następnym roku uczestniczył w wiecu w Dankowie. W latach 1268-1271, przy poparciu Bolesława Wstydliwego, podporządkował sobie Kujawy, gdzie wybuchł bunt możnych przeciw tamtejszemu władcy, Siemomysłowi. W 1260 r. poprzez finalizację mariażu swej bratanicy, Konstancji (zaręczonej w 1255 r.), z synem margrabiego Jana, Konradem, doprowadził do zbliżenia z Marchią Brandenbrurską, licząc, że związek ten zatrzyma jej ekspansję terytorialną, zagrażającą zachodniemu pograniczu Wielkopolski. jednak już w 1265 r. posiadający ważne znaczenie strategiczne gród w Santoku został podstępnie zdobyty przez Brandenburczyków. książę zdołał go ponownie odzyskać, ale w 1270 r. Santok został ponownie zajęty przez margrabiego Ottona V Długiego. Bolesław zorganizował wyprawę odwetową, jednak grodu nie odbił. Na skutek ekspansji brandenburskiej na Pomorze Nadwiślańskie doszło wówczas do nawiązania współpracy z księciem gdańskim, Mściwojem II, któremu w 1272 r. dopomógł w zdobyciu Gdańska zajętego przez margrabiów. W tym samym roku książę wielkopolski zorganizował wyprawę przeciw Marchii, którą formalnie dowodził bratanek, Przemysł II. Doprowadził ona do odzyskania Drezdenka (utraconego w 1270 r.) i Strzelców. W 1273 r. młody Przemysł wystąpił z żądaniem wydzielenia mu dzielnicy poznańskiej jako ojcowizny. Po jego ucieczce z dworu stryja w Gnieźnie i zawładnięciu Poznaniem, Bolesław doprowadził do ugody z bratankiem.
W tym samym roku ożenił go z księżniczką meklemburską, Ludgardą, wnuczką księcia szczecińskiego, Barnima. Mariaż ten miał na celu wzmocnienie przymierza z księciem Pomorza Zachodniego, wrogiem Brandenburczyków. Odpowiedzią margrabiów na ten krok była wyprawa na Pomorze i Wielkopolskę w 1274 r., podczas której prawdopodobnie spalono Poznań. Latem 1278 r. podjął Bolesław ostatnią w swym życiu kampanię przeciw Brandenburgii. Dzięki posiłkom Mściwoja II pobił pod Sołdynem (inaczej Myśliborzem) wojska margrabiego Ottona, a następnie odzyskał Santok.
W polityce wewnętrznej kontynuował dokonania starszego brata. Po jego śmierci pozostawił na dotychczasowych stanowiskach większość dostojników dworskich. Do historii przeszedł wydany przez władcę w 1264 r. przywilej dla Żydów, tzw. przywilej generalny. Zapewnił on ludności żydowskiej ochronę prawną, uregulował kwestię sądownictwa oraz zasady, na jakich mogła się odbywać działalność kredytowa i handlowa Żydów. Na przywileju tym wzorowali się następnie inni książęta, głównie Piastowie śląscy. Władca współpracował ściśle z dostojnikami Kościoła: biskupem poznańskim i arcybiskupem gnieźnieńskim. W 1259 r., zapewne z inspiracji żony, sprowadził do Gniezna zakon franciszkanów. Również w Gnieźnie rozpoczął fundację klasztoru klarysek (żeńskiego odpowiednika franciszkanów). Zmarł 13 lub 14 kwietnia 1279 r. i spoczął w katedrze poznańskiej. Ze związku z Jolentą Heleną doczekał się trzech córek: Elżbiety (wydanej za Henryka V Brzuchatego), Jadwigi kaliskiej (od około 1293 r. żony Władysława Łokietka) oraz Anny (klaryski gnieźnieńskiej). Jolenta po śmierci męża przebywała u swej siostry Kingi w Starym Sączu, a następnie wstąpiła do klasztoru klarysek w Gnieźnie, gdzie zmarła w opinii świętości 16 lub 17 czerwca po 1304 r.
Hojność wobec Kościoła wyrażona w działalności fundacyjnej oraz akcentowana przez świątobliwą małżonkę duchowość franciszkańska wywierająca niepośledni wpływ na klimat dworu Bolesława znalazła odzwierciedlenie w przydomku księcia, znanym od XIII w.
Historycy sztuki hipotetycznie wiążą z osobą Bolesława powstanie tzw. Szczerbca, słynnego miecza koronacyjnego królów polskich, użytego po raz pierwszy w 1320 r. przez Władysława Łokietka. Według legendy Bolesław I Chrobry, wkraczając do Kijowa w 1018 r. uderzył mieczem tym w Złotą bramę i pod wpływem silnego uderzenia oręż wyszczerbił się, nadając mu znaną do dziś nazwę. W rzeczywistości miecz pochodzi z pierwszej połowy XIII w., choć nie brakuje i głosów, że jest to tylko siedemnastowieczna kopia. Zdaniem badaczy inskrypcja na jego rękojeści: „to jest miecz księcia Bolesława” może wskazywać, że był on własnością Bolesława Pobożnego. Prawdopodobnie został wykonany na polecenie księcia wielkopolskiego i jako miecz ceremonialny był używany przez niego w sądach książęcych, symbolizując sprawiedliwość władcy. Według tej hipotezy, oręż jako pamiątka rodzinna dostał się następnie w ręce Łokietka, być może przy okazji zawarcia mariażu z Jadwigą. Obecnie szczerbiec eksponowany jest na Wawelu jako najsłynniejsze z zachowanych do dziś insygniów koronacyjnych polskich władców.
[na podstawie: Marcin Spórna, Bolesław Pobożny, [w:] M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2004, s. 90-91.
Bolesław Pobożny 1221-1279
Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
-
- Posty: 331
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 19 lis 2010, 20:35
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty