HistoriaPolski.eu - Forum historia Polski

Zastanawiam się, czy i jaki wpływ miały postanowienia konstytucji piotrkowskiej na sytuację ekonomiczną polskich miast i ich powolny upadek. I które postanowienia okazały się w dalszej perspektywie najgorsze?

w Piotrkowie w 1496 roku tylko jeden był atak na mieszczaństwo, więc wybierać nie ma z czego. Oczywiście, niezwykle doniosły był zakaz nabywania przez nich dóbr ziemskich. Dodam też, że Krakowa to nie dotyczyło, gdyż od 21 II 1493 traktowany był na równi ze szlachtą...

Jak to jednak wyglądało w praktyce? Można się domyślić, że nie po myśli szlachty skoro jeszcze w roku 1538 na sejmie w Krakowie Zygmunt Stary ponawiał:

Postanawiamy, że mieszczanie i plebs na przyszłość, zgodnie z dawnym zakazem dóbr ziemskich dziedzicznych nie mają kupować. Dobra zaś, które mieszczanie do tego czasu posiadali i posiadają, mogą zachować na przeciąg 4 lat: owe zaś dobra powinni sprzedać według własnej woli komukolwiek ze stanu szlacheckiego pod groźbą ich utraty.

Więcej o sytuacji miast i mieszczan tu:
Jan Ptaśnik, Miasta i mieszczaństwo w dawnej Polsce, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1949

Były jeszcze taksy wojewodzińskie. A i tak na najgorszy dla miast (nie mieszczan) zapis o przywiązaniu chłopów do ziemi, przez co zmniejszył się poważnie ich dopływ do miast, a więc miasta przestały się rozwijać.

stach pisze:Były jeszcze taksy wojewodzińskie. A i tak na najgorszy dla miast (nie mieszczan) zapis o przywiązaniu chłopów do ziemi, przez co zmniejszył się poważnie ich dopływ do miast, a więc miasta przestały się rozwijać.

Oj, nie. Taksy wojewodzińskie to NIE BYŁ POMYSŁ ZŁY. Zabezpieczono się w ten prosty sposób przed wyzyskiem ze strony mieszczan. Ceny te były ustalane na przyzwoitym poziomie, dzięki czemu nie tracili wiele mieszczanie, a korzystali i chłopi (którzy też przecież zaopatrywali się w miastach).

A na koniec "szczególik": taksy wojewodzińskie wprowadzał statut warcki (1423), a nie przywilej piotrkowski.

Teraz trochę bardziej szczegółowo.
Statuty piotrkowskie (konstytucje piotrkowskie) – zespół przepisów prawnych wprowadzony 1 czerwca 1496 (za panowania Jana I Olbrachta), za cenę udziału szlachty w wyprawie na Mołdawię.

Statuty piotrkowskie polepszały położenie prawne szlachty w Polsce, nadając jej rozliczne przywileje. Zabraniały m.in. mieszczanom obejmowania urzędów i nadawania dóbr, zezwalały szlachcie na wywożenie i sprowadzanie towarów bez cła, zabraniały chłopom opuszczać wsi. Odtąd tylko jeden chłop w roku mógł opuścić wieś oraz tylko jeden przedstawiciel rodziny chłopskiej mógł zmienić zawód i przenieść się do miasta (jeśli był to jedynak musiał pozostać na wsi). Doraźnym celem politycznym nadania statutów piotrkowskich było zjednanie sobie szlachty przez króla.