Na drodze do unii lubelskiej - rachunek zysków i strat
: 29 kwie 2011, 17:59
Jak myślicie?
Jagiellonowie mogliby spać spokojnie, gdyby Zygmunt August doczekał się męskiego potomka. Tak się jednak nie stało. Obdarzony nie najlepszym zdrowiem monarcha nie rokował długiego życia i pod koniec lat 60. XVI w. stawało się coraz bardziej oczywiste, że zejdzie ze świata bezpotomnie. Wraz z nim wygasała dynastia. Związek Polski i Litwy nie mógł zatem opierać się dłużej na zasadzie unii personalnej. A tym czasem unia ta była obu stronom potrzebna. Związek z rozległą Litwą czynił z Polski mocarstwo europejskie. Z kolei Litwa, która dzięki pomocy polskiej zahamowała ekspansję moskiewską, sięgała pod koniec lat 50 po Inflanty, chcąc przejąć schedę po upadającym Zakonie Kawalerów Mieczowych i nie dopuścić do zagarnięcia jej przez Moskwę. Zaczęła się wojna, która była ponad siły Wielkiego Księstwa. Rosjanie w 1563 r. zdobyli nawet Połock, skąd do Wilna nie było znów tak daleko.
Król zmuszony był prosić sejm polski o pieniądze i musiał w zamian przyjąć warunki szlachty - zaczęła się era reform i egzekucji dóbr królewskich z rąk magnatów (panowie bracia uznali, że królowi starczyłoby pieniędzy na wojnę gdyby nie porozdawał nieopatrznie i niezgodnie z prawem swych dóbr ziemskich magnatom). Żądano też zaciśnięcia związku z Litwą.