Stanisław Ciołek z Żelichowa i Ostrołęki

[Artur Rogóż]

Stanisław Ciołek herbu Ciołek (ur. 1382, zm. 1437) - biskup poznański, sekretarz królewski, podkanclerzy królewski Władysława Jagiełły.

Jego bratem był Wygand (chorąży a później kasztelan czerski). Studiował na Uniwersytecie w Pradze. Był kanonikiem gnieźnieńskim i poznańskim. W roku 1428 został biskupem poznańskim. Znany jest jako poeta polsko-łaciński. Podczas rządów króla Władysława Jagiełły został w 1410 powołany na sekretarza, lecz pozbawiony tej funkcji w roku 1417 za napisanie paszkwilu na królową Elżbietę. Ponownie powołany do pracy w roku 1420.

W latach 1410-1420 brał udział w rokowaniach polsko-krzyżackich. Współpracował z biskupem krakowskim Zbigniewem Oleśnickim. Przeciwnik husytyzmu. Brał udział w Soborze w Bazylei.

6 lipca 1429 - Bracia Ciołkowie - Stanisław - biskup poznański i Wygand, datują przywilej w kapitule generalnej poznańskiej o powołaniu parafii w Ostrołęce koło Warki w diecezji poznańskiej. Biskup eryguje kościół parafialny pod wezwaniem Ofiarowania NMP, św. Jana Chrzciciela, Stanisława, Katarzyny i Małgorzaty.

Przypuszczalnie to on dopisał nowy, panegiryczny tekst (kontrafaktura) do istniejącego już wcześniej motetu Mikołaja z Radomia, Hystorigraphi aciem mentis (ok. 1426), wychwalając w nim parę królewską - Władysława Jagiełłę oraz Zofię Holszańską i ich narodzonego wówczas potomka, Kazimierza IV Jagiellończyka. Był również autorem łacińskiego tekstu do pieśni Cracovia civitas skomponowanej przez nieznanego autora w stylu burgundzkim.

Jest pochowany razem z bratem w kościele parafialnym św. Mikołaja w Warce. Z Ciołków (Ostrołęka) wyszedł ród Poniatowskich.