Dobiesław Oleśnicki

[Artur Rogóż]

Dobiesław Oleśnicki (Dobiesław z Oleśnicy) i z Sienna h. Dębno (zm. 1440) – kasztelan wojnicki (1411-1433), lubelski (1433), sandomierski (1435), starosta krakowski (1438), podczaszy krakowski (1438-1493), wojewoda sandomierski (1438-1440) uczestnik bitwy pod Grunwaldem i dowódca oblężenia Malborka, budowniczy nowego zamku w Rymanowie, fundator kościołów. Był bratem Jaśka Oleśnickiego, rycerzem króla Jagiełły, którego życie Maurycy Dzieduszycki[1] porównuje do żywotów rycerzy z pieśni Ariosta.

W roku 1404 Dobiesław towarzyszył Jagielle w zjeździe z wielkim mistrzem krzyżackim Ulrykiem von Jungingenem. W turnieju zorganizowanym przez wielkiego mistrza na cześć króla konkurowali ze sobą rycerze z orszaku Jagiełły z Krzyżakami i przedniejszymi rycerzami zachodnich państw. Dobiesław na wezwanie króla dosiadł konia ostatni. Zadziwił wszystkich nie tylko rynsztunkiem i dworskimi obyczajami, ale też siłą, wytrzymałością i kunsztem rycerskim, które nie miały sobie równych. Dobiesław kolejno zrzucił z siodeł wszystkich wcześniejszych zwycięzców pojedynków. Ulryk von Jungingenem stawiał przeciwko niemu kolejnych rycerzy, którzy w potyczce z Dobiesławem kolejno spadali z koni. Walki w pełnym rynsztunku i przy blasku pochodni przeciągnięto do trzeciej w nocy, mimo to nie znalazł się nikt spośród elity europejskiego rycerstwa, kto powaliłby Dobiesława[2]

Wśród 50 polskich chorągwi w bitwie pod Grunwaldem, Długosz jako 38. wymienia chorągiew oleśnicką[3] z białym krzyżem na czerwonym polu. Wystawił ją, jak na średniowiecznego, możnego rycerza przystało, własnym sumptem i dowodził nią w bitwie Dobiesław z Oleśnicy. Godnie w walce towarzyszył mu syn Piotr, łowczy sandomierski.

Dobiesław z Oleśnicy był drugim obok Jana Kobylańskiego herbu Grzymała, rycerzem, który wtargnął do oblężonego Malborka i jak pisze Jan Długosz, "pewno zdobyliby miasto, gdyby pomogło wojsko"[4].

Został właścicielem Rymanowa dzięki małżeństwu z Katarzyną, córką podskarbiego koronnego Dymitra z Goraja. W 1413 r. odbył się ślub Katarzyny i Dobiesława. Żona jego wraz z nim bardzo często przebywała w Rymanowie wraz ze swoimi 11 dziećmi.

Gdy w 1409 r. król Władysław Jagiełło odbywał podróż z Koszyc do Sanoka przez Rymanów, Dobiesław gościł króla Polski. W roku 1440 również biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki, bratanek Dobiesława Oleśnickiego, odbył tędy podróż z Budapesztu, do Rymanowa. W tym roku zmarł Dobiesław. W 1431 r. w Siennie Dobiesław ufundował murowany kościół w stylu gotyckim, który ukończono w 1442 r. W 1441 r., po śmierci Dobiesława, właścicielką zamku w Rymanowie została jego żona, Katarzyna Gorajska Oleśnicka, która pisała się już "z Rymanowa", a następnie właścicielami zostali syn Andrzej Sienieński i wnuk Wiktoryn.

Synowie:

* Dymitr z Sienna (zm. 1465), kasztelan sanocki, proboszcz skalbmierski, kanonik krakowski 1452, gnieźnieński 1454, dziedzic Rymanowa
* Mikołaj Sienna (zm. 1484), kanonik krakowski, scholastyk wiślicki 1448, kanonik gnieźnieński 1455, archidiakon sandomierski 1478
* Jan z Sienna i z Oleska (2. poł. XV w. zm. przed 1477) kasztelan lwowski, podkomorzy przemyski 1439-1448, starosta sandomierski
* Jakub z Sienna (1413-1480) arcybiskup gnieźnieński, biskup krakowski, biskup włocławski od 1464, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1474.
* Paweł z Sienna (ok. 1410-1444) sekretarz królewski (1439), dworzanin królewski (1444)
* Andrzej Sienieński (zm. 1494) podkomorzy sandomierski

Piotr – łowczy sandomierski, Zygmunt z Sienna, Wiktor z Sienna, Zbigniew z Sienna, Marcin z Sienna, Maciej z Sienna, i

Córka Dorota Oleśnicka z Sienna- wychowawczyni córek Kazimierza Jagiellończyka

Rodzina:

* dziad: Dobiesław Kurozwęcki (zm. 1397) polityk, kasztelan krakowski
* zięć: Jan Koniecpolski (zm. 1455) kanclerz koronny
* wnuk: Jan Sienieński z Sienna i Oleska (zm. między 1510 – 1513) kasztelan małogoski
* wnuk: Wiktoryn Sienieński (ok. 1463- 31 marca 1530) kasztelan małogoski
* wnuk: Jan Sienieński z Sienna i Gołogór (zm. po 1526) kasztelan kamieniecki
* brat: Jan Oleśnicki (zm. 1413) starosta wileński, sędzia krakowski

Przypisy

1. ↑ Maurycy Dzieduszycki: Zbigniew Oleśnicki, Kraków 1853
2. ↑ Teresa Romańska-Faściszewska, Oleśnica. Wydawnictwo ALLELUJA, Kraków 2007, ISBN 978-83-89660-74-9. Rozdział: "Wiek szesnasty w Oleśnicko-Zborowskich losach", s. 56, 57.
3. ↑ H.Samsonowicz: Polska Jana Długosza, Warszawa 1984, s.223
4. ↑ H. Samsonowicz: Polska Jana Długosza, Warszawa 1984, s.249