Hej,
czy ktoś zetknął się z jakimiś opracowaniami, dotyczącymi strat ludnościowych i gospodarczych RON w czasie wojny północnej (1700-1721)?
Straty RON w czasie Wojny Północnej
-
Husarz
- Posty: 803
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 31 paź 2010, 04:37
Re: Straty RON w czasie Wojny Północnej
Trochę na ten temat, można wyczytać w pracy ''RZECZPOSPOLITA W DOBIE WIELKIEJ WOJNY PÓŁNOCNEJ'' Wydawnictwa Akademii Świętokrzyskiej z 2001 roku.
Re: Straty RON w czasie Wojny Północnej
W porównaniu z Potopem tematyka strat RON w czasie wojny północnej jest bardzo słabo opracowana i nikt praktycznie się nią chyba nie zajmował. Wynika to z braku pochodzących z epoki zestawień zniszczeń - po Potopie dla celów podatkowych spisywano straty, po wojnie północnej tym się nie zajmowano.
Niemniej jednak szereg danych wskazuje, że straty w czasie wojny północnej mogły być dużo większe niż w czasie Potopu:
-wojska szwedzkie od początku bez litości mordowały i grabiły ludność cywilną, podejrzewaną o sprzyjanie przeciwnikom lub ukrywanie żywności - a działo się to za wiedzą i z inspiracji samego Karola XII. Podczas oblężenia Torunia w 1703r. chwalił się np. powieszeniem mieszczan z okolicznego miasteczka.
-z kolei po inwazji Saksonii w 1706r. cała Polska znalazła się w rękach rosyjskich - Rosjanie także rabowali i mordowali domniemamych przeciwników politycznych,
-w 1708r. wraca do Polski Karol XII - Rosjanie pod jego naporem cofają się, stosując taktykę spalonej ziemi - Szwedzi zaś mordują i torturują ludnosć cywilną podejrzewaną o sprzyjanie wrogom, bądź ukrywanie żywności,
-w 1709r. po bitwie pod Połtawą, Polskę opuszczają Szwedzi rabując co się da, a wkraczają Rosjanie - mordując i grabiąc przeciwników,
-przez kolejne kilka lat Polskę grabią tak wojska rosyjskie, jak i saskie, a także oddziały konfederacji tarnogrodzkiej.
DO tego wszystkiego dodajmy anomalie klimatyczne, skutkujące minimum tzw. małej epoki lodowcowej, znaczne obniżenie plonów, klęski głodu. No i epidemie w latach w 1707-1713r., które miały pochłonąć 1/3 ludności.
Sytuacja zaczęła się stabilizować dopiero po 1717r., a w 1719r. opuściły w końcu RON wojska rosyjskie.
Po 18 latach wojen, mordów i grabieży w granice RON wrócił pokój ...
Niemniej jednak szereg danych wskazuje, że straty w czasie wojny północnej mogły być dużo większe niż w czasie Potopu:
-wojska szwedzkie od początku bez litości mordowały i grabiły ludność cywilną, podejrzewaną o sprzyjanie przeciwnikom lub ukrywanie żywności - a działo się to za wiedzą i z inspiracji samego Karola XII. Podczas oblężenia Torunia w 1703r. chwalił się np. powieszeniem mieszczan z okolicznego miasteczka.
-z kolei po inwazji Saksonii w 1706r. cała Polska znalazła się w rękach rosyjskich - Rosjanie także rabowali i mordowali domniemamych przeciwników politycznych,
-w 1708r. wraca do Polski Karol XII - Rosjanie pod jego naporem cofają się, stosując taktykę spalonej ziemi - Szwedzi zaś mordują i torturują ludnosć cywilną podejrzewaną o sprzyjanie wrogom, bądź ukrywanie żywności,
-w 1709r. po bitwie pod Połtawą, Polskę opuszczają Szwedzi rabując co się da, a wkraczają Rosjanie - mordując i grabiąc przeciwników,
-przez kolejne kilka lat Polskę grabią tak wojska rosyjskie, jak i saskie, a także oddziały konfederacji tarnogrodzkiej.
DO tego wszystkiego dodajmy anomalie klimatyczne, skutkujące minimum tzw. małej epoki lodowcowej, znaczne obniżenie plonów, klęski głodu. No i epidemie w latach w 1707-1713r., które miały pochłonąć 1/3 ludności.
Sytuacja zaczęła się stabilizować dopiero po 1717r., a w 1719r. opuściły w końcu RON wojska rosyjskie.
Po 18 latach wojen, mordów i grabieży w granice RON wrócił pokój ...
Re: Straty RON w czasie Wojny Północnej
Spotkałem się z liczbami 8 mln dla 1700 r i 6 mln dla 1720 r więc to jest te 25% ale zdaje sobie sprawe że takie wartości są obarczone dużym błędem.
Przy ubytku 1/3 ludności to jako ogólna liczba mieszkańców wynosiła dla roku 1700 a jaka dla 1720?
Przy ubytku 1/3 ludności to jako ogólna liczba mieszkańców wynosiła dla roku 1700 a jaka dla 1720?
Re: Straty RON w czasie Wojny Północnej
To są wszystko szacunki, ale można przyjąć, że z 8-9 mln zostało między 5-6 mln.
Re: Straty RON w czasie Wojny Północnej
A jak wygląda sytuacja jeśliby wziąć pod uwagę straty ludnościowe osobno w Koronie i osobno na Litwie?
Re: Straty RON w czasie Wojny Północnej
Korona poniosła zapewne większe straty ze względu na większą liczbę ludności. Chociaż nie sądzę aby statystycznie była różnica (duża) między procentowymi stratami Korony i Litwy no cóż, wszędzie mordowali tak samo i mniej więcej z taką samą intensywnością 
Jednak właściwie dlaczego o wojnie północnej jest tak mało informacji np. w podręcznikach szkolnych i nie jest temu poświęcona należyta uwaga. Skoro ponieśliśmy tu większe straty niż podczas potopu, jest to niestety mało znany okres w dziejach Polski dla typowego Polaka, bez zamiłowań historycznych.
Jednak właściwie dlaczego o wojnie północnej jest tak mało informacji np. w podręcznikach szkolnych i nie jest temu poświęcona należyta uwaga. Skoro ponieśliśmy tu większe straty niż podczas potopu, jest to niestety mało znany okres w dziejach Polski dla typowego Polaka, bez zamiłowań historycznych.
Re: Straty RON w czasie Wojny Północnej
Chyba Korona bardziej odczuła skutki wojny, gdyż to właśnie na jej obszarze toczyły się przez szereg lat szczególnie intensywne walki pomiędzy Szwedami, a siłami koalicji. Litwa zaś przez cały czas, z wyjątkiem lat 1708-09 była w rekach rosyjskich, mimo wszystko sojusznicy mniej niszczyli niż wrogowie.