Jakub Henryk Flemming

[Warka]

Jakub Henryk Flemming (Jacob Heinrich Reichsgraf von Flemming, hrabia Jakub Henryk Flemming) (ur. 3 marca 1667 w Hoff (Trzęsaczu) koło Greifenbergu (Gryfic) na Pomorzu Zachodnim, zm. 30 kwietnia 1728 r. w Wiedniu) – koniuszy wielki litewski, przewodniczący Landtagu Pomorza Środkowego (Erblandmarschall des Herzogtums Hinterpommern), feldmarszałek saski (od 1711), minister i zaufany doradca Augusta II, generał artylerii litewskiej, tajny radca stanu, członek Tajnej Rady Wojennej, kawaler orderów: Krzyża zakonników niemieckich (joannitów), duńskiego Zakonu Słonia, rosyjskiego orderu św. Andrzeja Powołańca. Brat stryjeczny Jana Jerzego Flemminga. Był dowódcą wojsk „cudzoziemskiego autoramentu” (tzn. uzbrojonych i umundurowanych na wzór zachodni) w Polsce.

1697-1703
Jako wysłannik w Polsce (1697) razem z Janem Jerzym Przebendowskim przygotowywał elekcję Augusta; projektodawca reform wewnętrznych w Polsce; dążył do wzmocnienia władzy królewskiej w Polsce i zapewnienia Wettynom dziedziczności tronu.

W latach 1697-1728 był saskim posłem w Prusach, sprawując jednocześnie wiele innych funkcji, bywając jedynie czasami w niedalekim od Drezna Berlinie. W 1703 roku próbował zawrzeć sojusz sasko-pruski w Berlinie, potem pojechał jako poseł saski do Kopenhagi; w tym samym roku doprowadził do pozbawienia urzędów i uwięzienia wielkiego kanclerza Wolfa Dietricha von Beichlingena (1665-1725), na czym sam Flemming bardzo skorzystał.

1704-1718
W 1706 roku August II Mocny stworzył saski "Tajny Gabinet" z Flemmingiem na czele, by ominąć dotychczasowe organy prowadzące politykę zagraniczną: Tajna Radę ("Geheimes Consillium"), kontrolowaną przez stany saskie, tajną ekspedycję gabinetową istniejącą od 1704 (na której czele stał Georg Ernst Pfingstein) i kancelarię, której kanclerzem był do 1703 przeciwnik Flemminga Wolf Dietrich von Beichlingen. Flemming stał na czele tajnego gabinetu do swej śmierci w 1728 roku. Król zdecydował się w ten sposób poprzeć Flemminga w jego kompetencyjnym sporze z Augustem Ferdinandem von Pflugkiem. Flemming nie dopuszczał, by Tajna Rada i stany mieszały się odtąd w politykę zagraniczną.

Początkowo doradzał Augustowi II wprowadzenie w Polsce absolutystycznej formy rządu, potem poniechał tych planów. W czasie konfederacji tarnogrodzkiej dowodził wojskami saskimi i układał się z konfederatami.

W 1717 był podwójnie nominowany na posła do Wiednia; przez króla i Tajny Gabinet oraz przez polski senat. W 1717 został odznaczony Orderem Orła Białego[1].

1719-1728
Flemming zasłynął jako negocjator traktatu wiedeńskiego 1719. François-Louis de Pesmes de Saint-Saphorin jako przedstawiciel brytyjski, Jakub Henryk von Flemming i Eugeniusz Sabaudzki 5 stycznia 1719 roku podpisali w Wiedniu traktat sojuszniczy, którego celem była obrona całości terytorialnej Rzeczypospolitej i wyprowadzenie z niej obcych wojsk.

Flemming był rzecznikiem polityki pro-austriackiej, gdy zmarł w 1728, górę na dworze drezdeńskim wzięło stronnictwo profrancuskie.

Źródło
Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795 pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 371, 375, 395-396, 447.

Przypisy
↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 145.