Kazimierz Karaś

[Artur Rogóż]

Kazimierz Karaś herbu Dąbrowa (ur. 1711, zm. 6 lutego 1775 w Warszawie[1]) – kasztelan wiski, marszałek prywatny króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Wychowanek i zaufany domownik Stanisława Poniatowskiego, kasztelana krakowskiego i ojca króla. Cześnik buski, później cześnik liwski, od 1749 pułkownik wojsk królewskich[1]. W 1764 został wybrany posłem ziemi warszawskiej na sejm elekcyjny. Został mianowany członkiem komisji skarbowej dóbr stołowych. W lipcu mianowany kasztelanem wiskim i z tytułem Administrator Poczt kierował Naczelnym Zarządem Poczt Koronnych i Litewskich. Od 1765 prywatny marszałek dworu królewskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego. Odznaczony Orderem św. Stanisława 8 maja 1765 (były to pierwsze ordery Stanisława Augusta Poniatowskiego, które nadał tylko członkom swojej rodziny i Karasiowi) i w 1773 Orderem Orła Białego. Otrzymał starostwa: ryckie, zadybskie, goszczyńskie i nowodworskie. W roku 1766 został członkiem kompanii rękodzieł wełnianych, mającej na celu ożywienie produkcji wyrobów z wełny.

W Warszawie na gruntach leżących na Oboźnej ulicy, na przeciw starej kaplicy, zaraz obok gmachów Kazimierowskich (obecnie przy Krakowskim Przedmieściu, obok Pałacu Staszica) wzniósł w latach 1769 - 1972 okazały pałac w stylu wczesnego klasycyzmu, będący w okresie insurekcji kościuszkowskiej kwaterą naczelnika Tadeusza Kościuszki. Za projektanta uważa się architekta królewskiego Jakuba Fontanę, ponieważ fasada pałacu nawiązywała do projektowanej przez Fontanę przebudowy wewnętrznej elewacji Zamku Królewskiego. Pałac zburzono w 1912 - 1913, a na jego miejscu miał stanąć dom czynszowy.

Kazimierz Karaś zmarł w Warszawie i pochowany został u Kapucynów na ulicy Miodowej.
Przypisy

1. ↑ 1,0 1,1 Julian Bartoszewicz: Znakomici mężowie Polscy w XVIII w., t. III. Petersburg: B.M. Wolffa, 1856, ss. 99 - 117