Jan Jędrzej Józef Borch herbu Trzy Kawki

[Artur Rogóż]

Jan Jędrzej Józef Borch herbu Trzy Kawki - 1715-1780, kanclerz wielki koronny, podkanclerzy koronny.

Pochodził ze spolszczonej rodziny inflanckiej. Był posłem w 1735, 1758, 1760, 1761, 1762, 1764. Od 1758 związał się z księciem Kurlandii Karolem Krystianem.
W 1763 posłował do Rosji w sprawach kurlandzkich. W roku 1740 książę Kurlandii i Semigalii Ernest Jan Biron został wygnany na Sybir, a Kurlandia dostała się pod wpływy Sasów. Wprawdzie stany kurlandzkie powołały (1741) na tron Ludwika Ernesta Brunszwickiego, ale reakcja Polski na tę decyzję była negatywna. Po walkach doszło do wyboru (1758) księcia saskiego Karola Krystiana, polskiego królewicza (syna Augusta III). Tymczasem Biron powrócił z wygnania, a gdy Katarzyna II Wielka zażądała zwrócenia mu wszystkich urzędów, Karol został zmuszony do ustąpienia (1763).

Borch bezskutecznie protestował przeciw usunięciu Karola w Petersburgu, przy okazji przekonując się naocznie o poparciu jakim cieszy się w u Katarzyny II, Stanisław Poniatowski, (niedługo już (1764) król Polski). W 1764 Polska nadała tytuł księcia Kurlandii Bironowi. 23 października 1767 wszedł w skład delegacji Sejmu, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju Rzeczypospolitej. [1]
W 1767 przyjął podkanclerstwo koronne. W 1767 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława.[2]Biernie popierał konfederację barską, sprzeciwił się sekwestracji dóbr Pułaskich przez Rosjan. Gdy poseł rosyjski Michaił Wołkoński groził mu aresztem, Borch replikował mu głośno : "zginąć od miecza konfederacji byłoby hańbą, od miecza ambasadorskiego zaszczytem". W 1770 jego dobra zasekwestrowali Rosjanie. W 1775 został wojewodą inflanckim. W 1780 mianowany został kanclerzem wielkim koronnym.
Źródła

* Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795 pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 387.

Linki do innych stron:

* Jan Andrzej Józef Borch h. Trzy Kawki

Przypisy

1. ↑ Volumina Legum t. VII, Sankt Petersburg 1860, s. 244-248.
2. ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 179.