Bitwa pod Morągiem, 25.I.1807 r.

[Artur Rogóż]

Podczas trwania bitwy pod Morągiem (25.I.1807 r.) doszło do ciekawego starcia dwóch elitarnych regimentów tj. francuskiego "niezrównanego" 9 Légere, z rosyjskim pułkiem grenadierów jekaterynosławskich.
Otóż w stronę Pfarresfelde (dzisiejsza Plebania Wólka), marszałek Branadotte wysłał batalion 9 pułku. [1]
Przed owym starciem, rosyjski jenerał Markow [2], dowódca awangardy prawego skrzydła, rozkazał 5 pułkowi jegrów zająć Pfarresfelde, w suport dodając jeszcze baterię konnej artylerii pułkownika Aleksego Jermołowa.
Po przegonieniu przez francuzów jelizawetgradzkich huzarów [3], pułkownik Fiodor Gogel, dowódca 5 pułku jegrów, widząc zagrożenie ze strony wroga, wycofał i następnie wysłał jeden baon wraz z baterią konną, w stronę wąwozu na północ od miejscowości Pfarresfelde celem zabezpieczenia cofających się huzarów jelizawetgradzkich.
W tym też właśnie momencie 9 Légere dostał rozkaz szturmu na bagnety, rosyjskie armaty regimentowe wystrzeliły w stronę atakujących kartaczami, lecz wigor i rzutkość francuzów uniemożliwiły Rosjanom jakiekolwiek ich powstrzymanie.
Pfarresfelde zdobyto!
Widząc to Markow, rozkazał sześciu kompaniom, pułku grenadierów jekaterynosławskich, odbicie owej miejscowości. W owym to czasie w pułku służyło jeszcze ponad stu ludzi pamiętających czasy Suworowa, regiment zresztą należał do jednych z najdzielniejszych w moskiewskiej armii.

W powolnym i pełnym dumy marszu na Pfarresfelde, grenadiery zauważyli Francuskich żołnierzy nacierających w ich stronę. Z podziwem patrzyli na zuchwałość tych "niskich ludzi", prowadzących kontrnatarcie w ich stronę.
Gdy żołnierze z 9 Légere podeszli na odległość dwudziestu kroków, jeden z oficerów pierwszej linii grenadyerów krzyknął: "ci niedorośnięci ludzie nie są warci naszych bagnetów!". [4] Moskale odwróciwszy swoje karabiny, poczęli rąbać kolbami, francuskich wojaków, śmiejąc się szczerze!

Niebawem dokończę.

Kłaniam Się
B.

---------
[1] Tzn. jedyny batalion, obecny na polu bitwy. [w:] Arnold J.R., Reinertsen R.R., Crisis in the Snows. Russia Confronts Napoleon. The Eylau Campaign 1806-1807, Virginia 2007, s. 211.
9 Régiment d'infanterie Légere, powstał jako 9 batalion w 1791 roku. Kolejno w latach 1793-1794 przemianowano go na 9 półbrygadę lekkiej piechoty.
Po raz pierwszy półbrygada występuje w kwietniu 1797 roku w Armii Sambry i Mozy jenerała Hoche, w środkowym korpusie jen. Greniera, w dywizji jen. Oliviera. Toczy wali pod Neuwied 18.IV.1797 r.
Pseudonim l'Incomparable (niezrównana), nadał Napoleon po bitwie pod Marengo, gdy półbrygada należała do korpusu jen. Desaixa, w dywizji jen. Boudeta. Był to słynny kontratak mający miejsce pod koniec bitwy, w którym Desaix zginął, prowadząc osobiście owych dzielnych żołnierzy w ogień.
W 1803 roku, 9 półbrygada lekka została przemianowana na 9 pułk lekkiej piechoty.
W 1805 r., regiment uczestniczył w ciężkich bojach pod Haslach, a następnie pod Durnstein. W kampanii pruskiej, wchodząc w skład I korpusu marszałka Branadotte, na skutek bezczynności tegoż, regiment nie walczył ani pod Jeną ani pod Auerstedt, dopiero w pościgu za pobitymi Prusakami starł się pod Halle.
W kampanii polskiej 1807 roku, pułk tworzył 1 brygadę, jenerała brygady Rouyere, 1 dywizji, jenerała dywizji DuPont'a. Dowódcą regimentu był pułkownik Claude-Marie Meunier. Regiment bił się pod Morągiem, Braniewem, oraz pod Frydlandem. [w:] Kujawski M., Wojska Francji w Wojnach Rewolucji i Cesarstwa 1789-1815, Warszawa-Londyn 2007, s. 199., oraz Arnold J.R., Reinertsen R.R., Op.cit., s. 415.

[2] Markow, Jewgienij Iwanowicz: ur. 1796, zm. 1828. Urodził się w szlacheckiej rodzinie, należącej do Moskiewskiej guberni. 16 Grudnia 1770 roku, został zgłoszony jako szeregowy w Permskim pułku piechoty, 29 listopada 1772 roku, został chorążym. Siedem lat później 9 listopada 1779 r., został przeniesiony jako porucznik do Semejskiego batalionu polowego, a następnie już jako kapitan, 12 czerwca 1783 roku do Kurskiego pułku piechoty. Bierze kolejno udział w wojnie Rosyjsko-Tureckiej, gdzie już w stopniu majora pod Oczakowem został ranny w głowę jak i otrzymał order św. Jerzego 4 klasy (11 kwietnia 1792 r.).
Kolejne lata przynoszą szereg awansów i kolejnych zaszczytów. W kampanii 1805 roku, Markow dowodził swoim Pskowskim pułkiem piechoty, gdzie odznaczył się w bitwie pod Durrenstein. W 1806-1807 roku, służył w 7 Dywizji.
[w:] Mikaberidze, A., The Russian Officer Corps in the Revolutionary and Napoleonic Wars, 1792-1815, Staplehurst 2005, s.242-243.

[3] Francuzi przewyższali głównie organizacyjnie Rosjan w owym czasie.
Zyskiwali bowiem na szybkości w ataku, mając podział regimentów jazdy na trzy szwadrony, podczas gdy rosyjski odpowiednik dzielił się na "duże" dziewięcio-szwadronowe "kolosy" trudne do manewrowania w wąskim terenie.

[4] [w:] Żurnal bojowych akcji, Rosyjskiej Imperialnej Armii, od października 1806 do 7 czerwca 1807 r., St. Petersburg, 1807, s.63.