Boże Stopki, relikty pogańskiego kultu Słowian?

W efekcie zderzenia kultury słowiańskiej z chrześcijańską, od VI wieku następował stopniowy proces wypierania pierwotnych wierzeń przez chrystianizm, ostatecznie zakończony na poziomie państw wraz z podbojem Połabia przez Niemców (XIII wiek), zaś na poziomie wierzeń prywatnych około XV-XVI wieku. Pewne relikty religii pogańskiej przetrwały w folklorze do dziś, choć forma i skala tego zachowania budzą liczne wątpliwości, a oparte na nowoczesnych metodach badań religioznawczych (np. morfologia świętości Mircei Eliadego, indoeuropeistyka Georges'a Dumézila) wnioski rzadko uzyskują powszechne uznanie.
Marshal
Posty: 268
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 11 gru 2010, 04:54

Boże Stopki, relikty pogańskiego kultu Słowian?

Post autor: Marshal »

Baruch wiązał takie kamienie z przedchrześcijańską religią Słowian, przytaczając m.in tzw przywilej Mestwina z 1281r, który o kamieniu leżącym na granicy dóbr klasztornych wyraża się jako "o pewnym kamieniu (quendam lapidem)nazywanym Bozistopka". Baruch uważa, że gdyby kamień miał związek z religią chrześcijańską słowa przywileju nie mówiłyby o jakimś kamieniu lecz "kamieniu z bożą stopką" lub "aż do bożej stopki" Stąd wywodzi wniosek że wówczas ślady na kamieniu uważano za ślady bożka pogańskiego.Kamienie takie miały mieć szczególny związek z kultem płodności. Dopiero póżniej do starej tradycji miano dorobić legendy chrześcijańskie (Matka Boska, Św. Wojciech, św. Jadwiga. Św. Andrzej a nawet Chrystus). Baruch odrzuca też inne teorie na temat pochodzenia wgłębień na kamieniach jak np średniowieczne znaki graniczne, ślady po obróbce kamieniarzy (próby jakości kamienia), czy ślady szlifowania przedmiotów krzemiennych w epoce kamienia. Wydaje się że od tego czasu na temat "bożych stopek" niewiele więcej powiedziano. T. Wróblewski w artykule "Zagadkowe ślady na ścianach kościołów w Wielkopolsce" uważa, że okrągłe czy owalne wgłębienia na takich kamieniach mogą być śladem niecenia tzw świętego ognia za pomocą świdra ogniowego, co wiąże się z kultem płodności. Również on uważa że katolickie motywy legend nawarstwiły się na wierzenia i praktyki kultowe dawniejsze, pogańskie. Uważa że takie głazy mogły być dawnymi ołtarzami o które niecono święty ogień.
Uważam teorie łączące tzw boże stopki z kultem dawnych Słowian za najbardziej prawdopodobne.
Będę wdzięczny za wszelkie głosy dotyczące tego tematu, proszę też o wskazówki co do nowszej literatury, a także informacje o miejscach w których takie kamienie istnieją obecnie.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Kultura i wierzenia Słowian”