Strona 1 z 1

Józef Hauke-Bosak

: 15 lut 2011, 04:24
autor: Artur Rogóż
Józef Hauke-Bosak herbu Bosak, hrabia, (ur. 19 marca 1834 w Petersburgu – zm. 21 stycznia 1871 pod Dijon) – generał broni, uczestnik powstania styczniowego.

Był powinowatym cara Aleksandra II; stryjeczna siostra Julia Hauke ks. Battenberg była morganatyczną żoną Alexandra von Hessen-Darmstadt, brata carowej. Rodzina Hauków - van der Haacken, Hauck - powoływała się na pochodzenie flamandzkie. Do Polski przybyła w 1782 przez Moguncję i Drezno. Ojciec Józefa, Józef Hauke (1790 - 1837), urodzony już w Polsce, był kapitanem w wojsku Księstwa Warszawskiego i potem generałem wojska rosyjskiego, a stryj Maurycy Hauke był generałem napoleońskim, wsławionym obroną Zamościa w 1813 roku. Drugi stryj, Ludwik August (1779 - 1851) był dyrektorem górnictwa w Królestwie Polskim. Maurycy, Ludwik August i Józef otrzymali w 1826 szlachectwo Królestwa Polskiego i później w różnych latach tytuł hrabiego.

Józef Hauke zaczął edukację w carskim Korpusie Kadetów, następnie Korpusie Paziów i zwieńczył ją ukończeniem Wyższej Akademii Wojskowej. W 1855 został oficerem ordynansowym cara Aleksandra II. W 1859 przeniósł się do służby czynnej. Brał udział w walkach na Kaukazie z niedobitkami Szamila, w których się dosłużył dwóch krzyży i złotej szabli za waleczność. W 1862 został awansowany na pułkownika. Manifestacje patriotyczne w 1861 i 1862 były dla niego wstrząsem. Podał się do dymisji. Zamiast niej dostał roczny urlop z armii carskiej. W styczniu 1863, kiedy wybuchło powstanie ponownie złożył dymisję, tym razem przyjętą.

Był bliskim współpracownikiem Romualda Traugutta i dowódcą tworzonego II korpusu, naczelnikiem oddziałów powstańczych województw krakowskiego i sandomierskiego. Wprowadzał w życie dekrety uwłaszczeniowe, przez co pozyskiwał chłopów. W jego oddziłach dowódcą II batalionu był Stanisław Jagielski. Jego oddziały zwyciężyły w kilku potyczkach z Rosjanami, lecz zostały rozbite w wyniku bitwy opatowskiej (21 lutego 1864). Po powstaniu udał się na emigrację. Brał udział po stronie Francji w wojnie francusko-pruskiej. Zginął pod Dijon.

Jedyny syn Józefa w małżeństwie Marią Elżbietą Kaczanowską (ur. 1834, zmarła w Cannes) Maurycy Józef (1870-1950), dyrektor gazowni w Cannes, spędził całe życie we Francji. Żonaty z Margaret Tscharner, potomstwa nie pozostawił i na nim wygasła hrabiowska gałąź Hauków pochodząca od generała Józefa (starszego).


Bibliografia

* Eugeniusz Szulc, Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie, Warszawa 1989