Czasy powstań śląskich

[Warka]

GRANICA POLSKO-NIEMIECKA
1. Pomorze –decyzję o przyłączeniu Pomorza Gdańskiego do Polski podjęto 28 czerwca 1919 w Wersalu. Gdańsk został przekształcony w „wolne miasto Gdańsk” znajdujące się pod kontrolą Ligi Narodów, poza granicami państwa polskiego
2. Wielkopolska – na przyłączenie Wielkopolski do państwa polskiego miało wpływ powstanie wielkopolskie oraz decyzje traktatu wersalskiego.
3. Górny Śląsk – Decyzje konferencji pokojowej w sprawie Górnego Śląska nie były korzystne. Ustalono, że o przynależności do Polski lub do Niemiec zdecyduje ludność spornego terytorium biorąc udział w plebiscycie( plebiscyt- głosowanie ludności jakiegoś terytorium w celu wypowiedzenia się w sprawie przynależności państwowej). Nie spotkało się to z aprobatą Polaków. Wybuchały liczne strajki, podczas jednego z nich niemieckie oddziały zmasakrowały robotników kopalni „Mysłowice”. Było to bezpośrednią przyczyną wybuchu pierwszego powstania Śląskiego- sierpień 1919. Zakończyło się klęską.
W lutym 1920 r na obszarze plebiscytowym władzę przejęła Komisja Międzysojusznicza powołana przez Ligę Narodów ( miała czuwać nad spokojem i porządkiem podczas plebiscytu
Niezadowolenie ludności i zachowanie Niemców doprowadziło do wybuchu II powstania w sierpniu 1920 r.
Plebiscyt odbył się 20 marca 1921, Polska plebiscyt przegrała. Powodem było:
a. Groźby niemieckich właścicieli fabryk wyrzucenia z pracy polskich robotników opowiadających się za Polską
b. Przywiezienie 200 tys. Niemców urodzonych na terenie plebiscytowym
Powodem wybuchu III powstania Śląskiego( 2/3 maja 1921) było ogólne niezadowolenie z postanowień Komisji Międzysojuszniczej, która w trakcie walki zmusiła obie strony do zawarcia rozejmu. Na jego mocy zatwierdzono nowy, korzystniejszy dla Polski podział Śląska. Do terenów Rzeczypospolitej włączono 29% terenu z 46% ludności.
4. Warmia, Mazury, Powiśle
Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu odbył się 11 lipca 1920. Polska przegrała go. Przyczynami były:
- Prowadzono w tym czasie wojnę z bolszewikami, Polska przegrywała i propaganda niemiecka wykorzystując tę sytuację odwodziła od głosowania na Polskę, gdyż jak przekonywała, nie warto głosować na państwo o niepewnej przyszłości
- Na czas plebiscytu ściągnięto do Polski 150 tys. Niemców urodzonych na terenach plebiscytowych
- Niemcy zapowiadali represje
Stronniczość Komisji
W rezultacie do Polski przyłączono tylko kilka przygranicznych gmin.
II. GRANICA POLSKO – CZECHOSŁOWACKA
1. Terenem spornym był Śląsk Cieszyński. W wyniku pomocy mocarstw Ś.C został podzielony wzdłuż rzeki Olzy. Czechosłowacja otrzymała tereny na zachód od Olzy – Zaolzie
2. Spisz i Orawa zostały podzielone w podobny sposób.