Granice Polski po traktacie wersalskim - referat

[Warka]

Traktat wersalski to główny układ pokojowy kończący pierwszą wojnę światową, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 28 czerwca 1919 roku. Został ratyfikowany 10 stycznia 1920 roku i z tą datą wszedł w życie. Traktat ustalił wiele granic międzypaństwowych w Europie oraz wprowadził nowy ład polityczny.

USTALENIE GRANIC ZACHODNICH:

W wyniku powstania większość Wielkopolski zostaje wyzwolona. Ostatecznie granica Polska zostaje ustalona na traktacie wersalskim: Wielkopolska i Pomorze Gdańskie wł. do Polski, a w Warmii, Mazurach I Powiślu przeprowadzono plebiscyty. Sprzeciw Lloyda Georga spowodował, że z Gdańska i Górnego Śląska nie wł. do Polski - z Gdańska zrobiono Wolne Miasto Gdańsk a na Śląsku miano przeprowadzić plebiscyt. Polskę zmuszono też do podpisania tzw. małego traktatu wersalskiego. Pierwszy plebiscyt odbywa się na Warmii, Mazurach i Powiślu - 11 lipca 1920r. W skutek propagandy niemieckiej czy też osłabienia naszego rządu otrzymaliśmy jedynie kilka wsi na Mazurach i Powiślu. Plebiscyt na Śląsku poprzedziły dwa powstania śląskie. Pierwsze wybucha 17 sierp. 1919r., drugie 20 sierp. 1920. Powodują one zainteresowanie państw ententy. W tej syt. rząd uchwala tzw. traktat organiczny dla Śląska, który gwarantował autonomię tego terenu w ramach państwa polskiego, uchwalono konstytucję 17 marca 1921, natomiast rząd kończy walkę z bolszewikami 18.marca pokojem w Rydze. 20 marca 1921 przepr. plebiscyt, który Polska wygrała (40,4% głosów). Niemcy zdecydowali, że dostaniemy dwa rolnicze powiaty: Rybnik i Pszczynę. Wynik plebiscytu był wynikiem 3-go powstania śląskiego (2 maja 1921).Nie kończy się ono zwycięstwem Polaków, lecz powoduje, że otrzymaliśmy nie tylko 2 powiaty a 29% obszaru plebiscytowego - cennego gospodarczo. Włączono powiaty: rybnicki, pszczyński, katowicki, lubliniecki, tarnogórski, świętochłowicki, oraz skrawki kilku innych. Decyzja o podziale Górnego Śląska zapadła 12 października 1921r. - podjęła ją Rada Ligi Narodów.

GRANICA POŁUDNIOWA:

Tu obszarami spornymi były Orawa, Śląsk Cieszyński i Spisz. 5 listopada 1918 zawarto umowę polsko-czeską o podziale Śląska Cieszyńskiego. Czesi jednak 23.1.1919 zajmują zbrojnie tereny powiatów cieszyńskiego, bielskiego i frysztalskiego, a także Orawę i Spisz. Ententa decyduje, że o podziale terenów na zadecydować plebiscyt, do którego jednak nie dochodzi. W Spa w lipcu 1920 Rada Najwyższa decyduje o podziale Ś. Cieszyńskiego, Orawy i Spiszu. Oburzenie powoduje fakt, że ze Ś. Cieszyńskiego otrzymaliśmy tylko powiaty: cieszyński i bielski.

Ocena i następstwa traktatu wersalskiego

Delegacja USA na konferencję pokojowąWiele postanowień traktatu wersalskiego było krytykowane jako niewykonalne. Swój protest złożył między innymi angielski ekonomista John Maynard Keynes, który był doradcą podczas rokowań oraz, jako jedyny z delegacji niemieckiej, Otto Landsberg. Sprzeciw wobec traktatu wersalskiego wśród mieszkańców Niemiec stanowił podłoże popularności nazistów, która w efekcie doprowadziła do objęcia władzy przez Adolfa Hitlera. Hitlerowskie Niemcy odrzuciły ograniczenia traktatu w roku 1935.

Traktat wersalski miał wpływ na politykę wielu państw europejskich i w znacznym stopniu ukształtował zjawiska historyczne w dwudziestoleciu międzywojennym. Rozpad systemu wersalskiego był w dużej mierze wynikiem wycofania się USA z projektu Ligi Narodów i wykluczenia dwóch najsilniejszych krajów kontynentalnej Europy - Niemiec i Rosji Radzieckiej, które by wyjść z izolacji zawarły umowę w Rapallo.