Janusz de Beaurain

[Artur Rogóż]

Janusz de Beaurain (ur. 25 grudnia 1883 w Warszawie, zm. 23 grudnia 1959 w Edynburgu) – polski inżynier, generał brygady obserwator Wojska Polskiego.

Był synem Karola de Beaurain, lekarza psychiatry, i Zofii z Kosmowskich. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej. W okresie od sierpnia 1914 do 1916 służył w Legionach Polskich – 1 Pułk Artylerii. W wyniku dążeń do utworzenia w ramach Legionów eskadry lotniczej, został odkomenderowany do austriackiej Oficerskiej Szkoły Lotniczej i po jej zakończeniu jako obserwator lotniczy został wysłany na front włoski, do 34 Eskadry (Flik 34). Od maja do sierpnia 1917 ponownie służył w 1 Pułku Artylerii Legionów, a po kryzysie przysięgowym działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.

2 listopada 1918 uczestniczył w przejęciu lotniska Lewandówka we Lwowie z rąk austriackich, a następnie w stopniu porucznika obserwatora walczył w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. 3 listopada objął dowództwo nad organizującym się oddziałem lotniczym, który wkrótce nazwany został II Bojową Eskadrą Lotniczą, przemianowaną 21 grudnia 1918 na 6 Eskadrę Wywiadowczą[1]. Wraz z pilotem Stefanem Bastyrem odbył 5 listopada 1918 pierwszy lot bojowy samolotu polskiego, połączony z bombardowaniem pozycji ukraińskich. 12 listopada 1918 podczas ataku lotniczego na Sokolniki został raniony w rękę pociskiem ekrazytowym. Łącznie podczas obrony Lwowa odbył 8 lotów.

W marcu 1919, po wyleczeniu z ran, powierzono mu stanowisko szefa sztabu Dowództwa Wojsk Lotniczych, a w maju tego roku stanowisko zastępcy Inspektora Wojsk Lotniczych[2]. W latach 1919-1920 zastępca szefa Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. W latach 1920-1921 słuchacz Wyższej Szkoły Lotniczej w Paryżu (Ecole Superieure d'Aeronautique). Po powrocie do kraju wyznaczony został na stanowisko zastępcy kierownika Centralnych Zakładów Lotniczych[3]. 1 marca 1925 powołany został na stanowisko kierownika tej instytucji[4].

W latach 1928-1932 w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa. W kwietniu 1929 mianowany został dowódcą 1 Grupy Aeronautycznej w Warszawie[5], potem od listopada 1935 zastępca dowódcy lotnictwa do spraw dowodzenia. W marcu 1939 wraz z gen. bryg. Ludomiłem Rayskim, odwołany został z zajmowanego stanowiska.

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji. W okresie luty-czerwiec 1940 odbył staż w lotnictwie francuskim. Ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie do stycznia 1942 pozostawał bez przydziału w obozie Rothesay na wyspie Bute w Szkocji, po czym przeniesiony w stan nieczynny. Pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Naczelnego Wodza.

Po wojnie osiedlił się w Szkocji, gdzie zmarł. Spoczywa na cmentarzu Corstorphine.
Awanse

* chorąży – 15 grudnia 1915
* podporucznik – 1 maja 1916
* porucznik – 1917
* kapitan – marzec 1919
* podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919
* pułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 3 lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych
* generał brygady – 19 marca 1937

Ordery i odznaczenia

* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Niepodległości
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Walecznych – czterokrotnie
* Złoty Krzyż Zasługi
* Polowa Odznaka Obserwatora

Przypisy

1. ↑ Zdzisław Nicman, "Gen. bryg. inż. Janusz de Beaurain (...)". Według autorów "Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa" i Jerzego Pawlaka dowództwo nad oddziałem, a później 6 Eskadrą Wywiadowczą i Lwowską Grupą Lotniczą sprawował kpt. pil. Stefan Bastyr. Biorąc pod uwagę fakt, że Janusz de Beaurain został ranny 12 listopada 1918, nie mógł objąć dowództwa nad Lwowską Grupą Lotniczą. Tym samym informacja podana przez Tadeusza Kryska-Karskiego i Stanisława Żurakowskiego, a powtórzona przez Piotra Staweckiego jest błędna.
2. ↑ Zdzisław Nicman, "Gen. bryg. inż. Janusz de Beaurain (...)". Według Tadeusza Kryska-Karskiego i Stanisława Żurakowskiego oraz Piotra Staweckiego, kapitan de Beaurain objął stanowisko zastepcy Inspektora Wojsk Technicznych.
3. ↑ Glass, Andrzej: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939, WKiŁ, Warszawa 1977, s.51
4. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 39 z 02.04.1925 r.
5. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 27.04.1929 r.

Bibliografia

* Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 73.
* Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6, s. 72-73.
* H.P. Kosk, "Generalicja Polska", t. 1, Oficyna Wydawnicza Ajaks, Pruszków 1998.
* Zdzisław Nicman, Gen. bryg. inż. Janusz de Beaurain (1893-1959). W setną rocznicę urodzin, Polska Zbrojna nr 1 z 1994.
* Zygmunt Korwin-Sokołowski, Jeszcze o gen. Januszu de Beaurain, Polska Zbrojna z 1994 (sprostowania i uzupełnienia do artykułu Zdzisława Nicmana).
* Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 38.