Czesław Wycech

[Artur Rogóż]

Czesław Wycech (ur. 20 lipca 1899 we wsi Wilczogęby (gm. Sadowne, pow. Węgrów), zm. 26 maja 1977 w Warszawie) – zasłużony działacz ruchu ludowego, nauczyciel, historyk, marszałek Sejmu PRL, minister oświaty.
Kariera polityczna

Urodzony w rodzinie chłopskiej, w 1926 ukończył Instytut Nauczycielski w Warszawie. Od 1918 należał do partii ludowych – PSL "Wyzwolenie", od 1931 do SL, od 1945 do PSL, od 1949 do ZSL. Brał udział w pracach kierownictwa tych partii – w latach 1946–1949 członek Rady Naczelnej PSL, w latach 1946–1947 członek Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL, w 1947 członek Centralnego Komitetu Lewicy PSL, w latach 1947–1949 członek Prezydium NKW PSL; w latach 1949–1973 członek NKW (w 1956 zrezygnowano z członu "wykonawczy") ZSL, w latach 1949–1971 członek Prezydium NKW ZSL. Obok pracy w ciałach zbiorowych stronnictw był także powoływany na indywidualne funkcje – w 1947 zastępca przewodniczącego Centralnego Komitetu Lewicy PSL, w latach 1947–1948 wiceprezes NKW PSL, w latach 1948–1949 prezes Rady Naczelnej PSL, w latach 1949–1962 wiceprezes NKW ZSL (z przerwą marzec-październik 1956), a w latach 1962–1971 prezes NK ZSL.

Po studiach pracował jako nauczyciel; udzielał się również jako działacz oświatowy. Uczestnik działalności konspiracyjnej w okresie okupacji, był członkiem kierownictwa Tajnej Organizacji Nauczycielskiej; w latach 1941–1945 dyrektor Departamentu Oświaty i Kultury Delegatury Rządu na Kraj; w latach 1944–1945 prezes Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego; a w latach 1945–1947 minister oświaty w Rządzie Jedności Narodowej.

W latach 1950–1953 wiceprezes Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczego, w latach 1953–1957 naczelny dyrektor Państwowego Wydawnictwa Rolniczego i Leśnego. W latach 1956–1957 zastępca przewodniczącego Rady Państwa, a w latach 1957–1971 marszałek Sejmu.

W latach 1945–1972 poseł do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV i V kadencji; w 1947 przewodniczący Klubu Poselskiego Lewicy PSL, w latach 1947–1949 Klubu Poselskiego PSL; ponadto przewodniczył Komisji Oświaty i Nauki Sejmu Ustawodawczego (1949–1952). W latach 1958–1971 członek Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu; w latach 1957–1974 prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

W 1959 odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej.
Prace

* Nauczycielstwo w walce o demokrację (1947)
* Materiały do dziejów ruchu ludowego (1949)
* Z przeszłości ruchów chłopskich, 1768–1861 (1952)
* Ks. Piotr Ściegienny (1953)
* Powstanie chłopskie w roku 1846 (1955)
* 60 lat ruchu ludowego (1957)
* Podstawowe zagadnienia społeczno-polityczne ruchu ludowego (1958)
* Polityczna myśl ludowa w świetle programów stronnictw chłopskich (1959)
* Aktualne zadania polityczne i organizacyjne zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (1962)
* Społeczna gospodarka rolna w polskiej myśli politycznej (1963)
* Z dziejów tajnej oświaty w latach okupacji 1939–1945 (1964)
* Wincenty Witos w świetle własnej twórczości pisarskiej (1966)
* Towarzystwo Oświaty Demokratycznej «Nowe Tory» 1931–1939 (1966)