Marian Spychalski

Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
Warka
Posty: 1570
https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
Rejestracja: 16 paź 2010, 03:38

Marian Spychalski

Post autor: Warka »

Marian Spychalski, ps. Marek, Orka (ur. 6 grudnia 1906 w Łodzi, zm. 7 czerwca 1980 w Warszawie) – z wykształcenia inżynier architekt, działacz partyjny i państwowy w okresie PRL, w latach 1943–1952 poseł do Krajowej Rady Narodowej i poseł na Sejm Ustawodawczy (w październiku 1951 pozbawiony immunitetu), w latach 1957–1972 poseł na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji, członek Komitetu Centralnego i Biura Politycznego KC PZPR, przewodniczący Rady Głównej SFOS, prezydent Warszawy (1944–1945), Członek Honorowy PTTK (od 15 maja 1965), przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu (1968–1971) i przewodniczący Rady Państwa PRL (1968–1970), szef Sztabu Głównego Gwardii Ludowej (1942), szef Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego (1944), szef Głównego Zarządu Politycznego WP (1956), minister obrony narodowej PRL (1957–1968), Marszałek Polski (od 7 października 1963). Był ostatnią osobą, której nadano ten stopień.

Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Urodził się 6 grudnia 1906 w Łodzi w rodzinie robotniczej. Syn Józefa – majstra w łódzkiej fabryce Frenkla i Franciszki Leśkiewicz wywodzącej się z wioski Kowale nad Wartą k. Sieradza, młodszy brat Józefa – pułkownika piechoty Wojska Polskiego, zamordowanego w sierpniu 1944 w KL Sachsenhausen.

Dwudziestolecie międzywojenne
W 1931 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, uzyskując dyplom inżyniera architekta. W tym roku wstąpił też do Komunistycznej Partii Polski.

W okresie międzywojennym był zatrudniony w pracowniach urbanistycznych w Warszawie i Poznaniu. Do najważniejszych obiektów zaprojektowanych przez Spychalskiego w owym okresie należały[1]:

osiedle ogródkowe na Naramowicach w Poznaniu – jako stażysta (1933),
Cmentarz Parafialny św. Jana Vianneya w Poznaniu przy ul. Lutyckiej (Podolany) – współprojektant,
Szkoła Powszechna nr 46 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu[2],
baseny pływackie na Niestachowie w Poznaniu (lipiec 1938),
boisko sportowe AZS Poznań przy ul. Pułaskiego,
boisko sportowe przy ul. Gdańskiej w Poznaniu (Śródka),
plan podziału terenów państwowych na Golęcinie w Poznaniu,
plan szczegółowy cmentarza junikowskiego w Poznaniu (niezrealizowany),
plan arterii średnicowej pomiędzy ul. Zwierzyniecką, Kaponierą, Świętym Marcinem, a placem Wiosny Ludów i ul. Wrocławską w Poznaniu,
plan stworzenia połączenia (arterii) pomiędzy ul. Wrocławską a Mostem św. Rocha w Poznaniu (1938–1939),
plany otoczenia i dojazdów do tzw. Mostu Zjednoczenia – obecnie Most Królowej Jadwigi w Poznaniu,
korty Legii w Warszawie.
Od 1935 był kierownikiem wydziału planu ogólnego zabudowania stolicy w Zarządzie Miejskim w Warszawie. W 1937 laureat nagrody Grand Prix w Paryżu.

II wojna światowa

Generałowie Karol Świerczewski, Marian Spychalski i Michał Rola-Żymierski (stoją od prawej) nad Nysą w 1945Podczas wojny w konspiracji. Od 1942 w Polskiej Partii Robotniczej, współtwórca i szef Sztabu Głównego Gwardii Ludowej, w 1944 szef sztabu informacyjnego Sztabu Głównego Armii Ludowej. We wrześniu 1943 był autorem akcji ujawnienia Gestapo listy działaczy Polskiego Państwa Podziemnego, Delegatury Rządu na Kraj i żołnierzy Armii Krajowej[3].

Okres powojenny
W 1944 był członkiem delegacji Krajowej Rady Narodowej w ZSRR, następnie od lipca do września 1944 szef Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. W latach 1944–1945 prezydent i przewodniczący Rady Narodowej Warszawy.

Jednocześnie należał do najwyższych władz PPR – w latach 1944–1948 był członkiem Komitetu Centralnego i w latach 1945–1948 członkiem Biura Politycznego KC. W 1945 dwukrotnie otrzymał stopień generalski – generała brygady w lutym, generała dywizji w czerwcu. Od 1948 w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, wszedł w skład najwyższych władz partii, został członkiem Komitetu Centralnego i Biura Politycznego KC.

W latach 1945–1949 był wiceministrem obrony narodowej i jednocześnie zastępcą naczelnego dowódcy Wojska Polskiego ds. polityczno-wychowawczych. Od 1949 ministrem – najpierw odbudowy (kwiecień – maj), następnie budownictwa (maj – listopad). W listopadzie 1949 został oskarżony o odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne i odsunięty od stanowisk państwowych i wykluczony z KC PZPR, pracował jeszcze jako architekt przy odbudowie Wrocławia; w latach 1950–1956 więziony.

Polska Rzeczpospolita Ludowa
Po zwolnieniu w marcu 1956 został zrehabilitowany i przywrócony do działalności państwowej, od października ponownie członek KC (do 1971) i Biura Politycznego KC (do 1970), od października do listopada 1956 wiceminister obrony narodowej i szef Głównego Zarządu Politycznego WP, od listopada minister obrony narodowej (do 1968). W lipcu 1957 został awansowany na generała broni. Od 1961 studiował w Akademii Sztabu Generalnego. W 1963 otrzymał stopień Marszałka Polski (był ostatnią osobą, której nadano ten stopień). W latach 1968–1970 przewodniczący Rady Państwa PRL, a w latach 1968–1971 przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Do końca życia wchodził w skład Rady Naczelnej ZBoWiD.

Śmierć i pogrzeb
Zmarł 7 czerwca 1980 w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. W pogrzebie uczestniczyli m.in. przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński, członkowie Biura Politycznego KC PZPR: Władysław Kruczek i Stanisław Kania, członkowie Rady Państwa (m.in. Henryk Szafrański i Stanisław Wroński), minister do spraw kombatantów gen. dyw. Mieczysław Grudzień. Mowę pogrzebową wygłosił minister obrony narodowej PRL gen. armii Wojciech Jaruzelski.

Od 15 maja 1965 był Członkiem Honorowym Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Przyznano mu tytuł honorowego obywatela Malborka.

Awanse
generała brygady – luty 1945
generała dywizji – czerwiec 1945
generała broni – lipiec 1957
Marszałek Polski – 7 października 1963
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Wojennego Virtuti Militari
Order Budowniczych Polski Ludowej (1961)
Order Krzyża Grunwaldu II klasy
Krzyż Partyzancki (12 czerwca 1946)
Medal za Warszawę 1939-1945
Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Medal "Za udział w walkach o Berlin"
Odznaka "Zasłużonemu Działaczowi ORMO"
Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 (ZSRR)
ODPOWIEDZ

Wróć do „Biografie”