Tadeusz Tuczapski (ur. 23 września 1922 we Lwowie, zm. 10 kwietnia 2009 w Warszawie[1]) – generał broni Wojska Polskiego, wiceminister obrony narodowej PRL (1968–1987), Główny Inspektor Obrony Terytorialnej, szef Obrony Cywilnej Kraju, sekretarz Komitetu Obrony Kraju, zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR (1968–1986), członek Rady Naczelnej ZBoWiD (1969–1990), prezes Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju (1988–1991).
Życiorys
Kariera wojskowa
Służbę wojskową rozpoczął 17 sierpnia 1944 roku jako podchorąży Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie Lubelskim. Po jej ukończeniu promowany 25 marca 1945 roku na stopień podporucznika w korpusie oficerów artylerii. Po promocji wyznaczony na dowódcę plutonu ogniowego jednostki rezerwy artylerii 1 Armii WP w Gryfinie, a następnie na dowódcę plutonu ogniowego w 4 Pułku Artylerii Lekkiej. Podczas walk na froncie dwukrotnie ranny, w tym drugi raz ciężko, 25 kwietnia 1945 roku w rejonie Birkenwerder w Niemczech. Do 5 listopada 1945 roku przebywał na leczeniu w Szpitalu Okręgowym w Łodzi.
Po wojnie był adiutantem ministra obrony narodowej, Marszałka Związku Radzieckiego i Marszałka Polski Konstantego Rokossowskiego, następnie służył na wysokich stanowiskach w jednostkach artyleryjskich – był dowódcą 24 Warszawskiego Dywizjonu Artylerii Ciężkiej, pułku i brygady artylerii, zastępcą szefa sztabu Szefostwa Artylerii WP oraz dowódcą artylerii Pomorskiego Okręgu Wojskowego. W latach 1955-1957 ukończył studia wojskowe w Wyższej Akademii Wojskowej w ZSRR. W 1957, w wieku zaledwie 35 lat awansowany do stopnia generała brygady i mianowany szefem sztabu Szefostwa Artylerii WP. W latach 1962-1965 – zastępca Szefa Sztabu Generalnego WP. W 1963 roku awansowany do stopnia generała dywizji. W latach 1965-1968 – I zastępca Głównego Inspektora Szkolenia - szef Inspektoratu Szkolenia. Od 11 kwietnia 1968 roku był nieprzerwanie przez 19 lat wiceministrem obrony narodowej (do 1987). W latach 1968-1971 – Główny Inspektor Szkolenia i zastępca Naczelnego Dowódcy Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw – Stron Układu Warszawskiego oraz dowódca Frontu Polskiego na czas wojny. W 1974 roku awansowany do stopnia generała broni. W latach 1971-1987 piastował równolegle trzy zasadnicze dla systemu obronnego państwa funkcje: Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej, szefa Obrony Cywilnej Kraju oraz sekretarza Komitetu Obrony Kraju (KOK). Jako sekretarz KOK nadzorował prace związane z przygotowaniem aktów prawnych wprowadzających 13 grudnia 1981 roku w Polsce stan wojenny. W okresie stanu wojennego, w latach 1981-1983 wchodził w skład Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON). Od 1991 roku w stanie spoczynku.
Działalność polityczna i społeczna
Członek PPR i PZPR, w latach 1968-1986 zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR. W latach 1988-1991 prezes Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju. W latach 1969-1990 – członek Rady Naczelnej organizacji kombatanckiej ZBoWiD. W latach 1988-1990 – członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Odpowiedzialność karna
Od 1995 roku zasiadał, wraz ze swoim wieloletnim przełożonym, gen. Wojciechem Jaruzelskim, na ławie oskarżonych w procesie o sprawstwo kierownicze śmierci robotników podczas wydarzeń w grudniu 1970 roku. Tuczapski dowodził wówczas oddziałami operującymi w Szczecinie.
Gen. broni Tadeusz Tuczapski na ławie oskarżonych podczas procesu przeciwko autorom stanu wojennego, Warszawa 2008
W marcu 2006 roku Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN postawiła go w stan oskarżenia za popełnienie zbrodni komunistycznej (udział we wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r.). Od września 2008 roku zasiadał na ławie oskarżonych w toczącym się w tej sprawie przed warszawskim Sądem Okręgowym procesie. Na ławie oskarżonych zasiadają także: b. I sekretarz KC PZPR i premier gen. Wojciech Jaruzelski, b. I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania, b. minister obrony narodowej gen. Florian Siwicki, b. minister spraw wewnętrznych gen. Czesław Kiszczak, b. członkini Rady Państwa Eugenia Kempara oraz b. wiceminister sprawiedliwości Tadeusz Skóra.
Śmierć i pogrzeb
Zmarł wskutek krwiaka mózgu[2], który uprzednio wywołał u Tuczapskiego zanik świadomości[1]. Pochowany 20 kwietnia 2009 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Pogrzeb odbył się z asystą wojskową, ale przy bardzo ograniczonym ceremoniale (bez kompanii honorowej i orkiestry wojskowej). Podczas uroczystości płk Ryszard Depa odczytał list pożegnalny nieobecnego z powodu choroby b. prezydenta RP gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego.
Odznaczenia
* Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1980)
* Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1973)
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
* Order Sztandaru Pracy I klasy (1968)
* Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)
* Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1968)
* Krzyż Walecznych
* Srebrny medal "Zasłużonym na Polu Chwały" (1946)
* Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954)
* Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
* Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
* Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
* Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny" (1968)
* Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
* Medal Za udział w walkach o Berlin (1967)
* Złoty Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju" (1973)
* Srebrny Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju" (1968)
* Brązowy Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju" (1966)
* Medal Komisji Edukacji Narodowej (1973)
* Złoty Medal "Za Zasługi dla Obrony Cywilnej"
* Złoty Medal "Za zasługi dla Ligi Obrony Kraju"
* Złota Odznaka im. Janka Krasickiego (ZSMP)
* Złota Odznaka Honorowa "Za Zasługi w Umacnianiu Przyjaźni PRL-ZSRR (1986, TPPR)
* Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966)
* Medal pamiątkowy "Za Zasługi dla Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy" (1998)
* Order Lenina (1968, ZSRR)
* Order Przyjaźni Narodów (1973, ZSRR)
* Medal 100-lecia urodzin Lenina (1970, ZSRR)
* Medal "Braterstwa Broni" (1980, ZSRR)
* Medal "20 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej" (1972, ZSRR)
* Odznaka "25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej" (1970, ZSRR)
* Medal "30 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej" (1975, ZSRR)
* Medal "40 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej" (1985, ZSRR)
* Order Czerwonego Sztandaru (1971, CSSR)
* Medal "Za umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych" I stopnia (1970, CSSR)
* Medal "30 lat Narodowej Armii Ludowej" (1986, NRD)
* Medal "Braterstwa Broni" (1983, Republika Kuby)
* Medal "30 lat Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kuby" (1987, Republika Kuby)
* I inne
Publikacje
* T. Tuczapski, 25 lat rozwoju Wojsk Lądowych /w/ Myśl Wojskowa, 1968, nr 10
* T. Tuczapski, Humanitarna misja Obrony Cywilnej /w/ Żołnierz Wolności, 26 lutego 1976
* T. Tuczapski, Rola i zadania tyłów wojsk operacyjnych na współczesnym polu walki /w/ Przegląd Kwatermistrzowski, 1968, nr 9-10
* T. Tuczapski, słowo wstępne /w/ Dowodzenie i sztaby: Od czasów starożytnych do końca XIX wieku, Biblioteka wiedzy wojskowej, Wydawnictwo MON, Warszawa 1980
* T. Tuczapski, słowo wstępne /w/ Obrona cywilna za granicą, Wydawnictwo MON, Warszawa 1974
* T. Tuczapski, słowo wstępne /w/ Zarys geografii wojennej, Biblioteka wiedzy wojskowej, Wydawnictwo MON, Warszawa 1967
* T. Tuczapski, System obronny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Niektóre problemy rozwoju i organizacji. /w/ Myśl Wojskowa, 1973, nr 10, s. 19-31
* T. Tuczapski, Układ Warszawski - gwarancją bezpieczeństwa i współpracy państw wspólnoty socjalistycznej /w/ Przegląd Obrony Terytorium Kraju, 1980, nr 1
Bibliografia
* J. Eisler Grudzień 1970, WSiP, Warszawa 1995
* Głos Weterana i Rezerwisty, nr 7 (241), Warszawa, lipiec 2009
* L. Grot, T. Konecki, E. Nalepa, Pokojowe dzieje Wojska Polskiego, Wojskowy Instytut Historyczny im. Wandy Wasilewskiej, Warszawa 1988
* M. Jędrzejko, M. Paszkowski, M. Krogulski. Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989-2002) , Wyd. Von Borowiecky, Warszawa 2002, ISBN 83-87689-46-7
* A. Karaś, Sąd nad autorami stanu wojennego, Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1993
* H. P. Kosk – Generalicja polska, tom II, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 2001, ISBN 83-87103-81-0
* L. Kowalski Generał ze skazą, Oficyna Wydawnicza "RYTM", Warszawa 2001
* J. Królikowski, Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010
* Kto jest kim w Polsce 1984, Wyd. Interpress, Warszawa 1984
* Leksykon Historii Polski, Wyd. PWN, Warszawa 1996
* Mała Encyklopedia Wojskowa, Wyd. MON, tom III R-Ż, Warszawa 1971
* P. Martell, G. P. Hayes, World military leaders, Bowker, New York 1974
* A. Mazur, Order Krzyża Grunwaldu: monografia historyczna, Stowarzyszenie Kawalerów Orderu Wojennego Krzyża Grunwaldu, Warszawa 2005
* T. Mołdawa Ludzie władzy 1944-1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991
* E. J. Nalepa, Wojsko Polskie w grudniu 1970, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1990
* J. Stroynowski, ed., Who is who in the Socialist countries of Europe : a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia 1989, tom 3, K.G. Saur Pub., 1989
* Wojskowy Przegląd Historyczny, kwartalnik, 1987, nr 3 (121)
* Dane o odznaczeniach na podstawie kroniki w kwartalniku "Wojskowy Przegląd Historyczny" (1960-1990)
Przypisy
1. ↑ 1,0 1,1 Nie żyje jeden z twórców stanu wojennego (pol.). gazeta.pl. [dostęp 2009-04-10].
2. ↑ Generał Tuczapski nie żyje. wyborcza.pl.
Tadeusz Tuczapski
Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
-
- Administrator
- Posty: 4635
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 24 maja 2010, 04:01
- Kontakt:
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty