Francja była jednym z państw, z którym Polska najszybciej rozwinęła stosunki po 1989 roku, u podłoża czego niewątpliwie leżały czynniki historyczne, kulturowe i emocjonalne. Prezydent Francois Mitterand złożył wizytę w Polsce już 14-16 czerwca 1989 roku, tuż po przełomowych wyborach parlamentarnych. 9 marca 1990 roku Francję odwiedzili prezydent Wojciech Jaruzelski i premier Tadeusz Mazowiecki, który następnie raz jeszcze przebywał w Paryżu pod koniec maja 1990 roku.
Przełomowa dla stosunków dwustronnych była oficjalna wizyta we Francji prezydenta Lecha Wałęsy w dniach 9-11 kwietnia 1991 roku: 9 kwietnia w Paryżu podpisano polsko-francuski traktat o przyjaźni i solidarności, który ustanawiał mechanizm regularnych konsultacji w kwestiach bilateralnych i międzynarodowych w postaci spotkań ministrów spraw zagranicznych, przewidywał też możliwość bezzwłocznych konsultacji na wniosek jednej ze stron w sytuacji „zagrożenia dla pokoju, pogwałcenia pokoju lub zagrożenia witalnych interesów bezpieczeństwa.” Był to pierwszy tego rodzaju układ podpisany z innym państwem przez III Rzeczpospolitą. 15 czerwca 1992 roku Polska podpisała umowę o współpracy wojskowej z Francją – było to pierwsze tego typu porozumienie Polski z członkiem NATO. W marcu 1992 roku wizytę we Francji złożył premier Jan Olszewski.
Już w tym okresie pojawiły się pierwsze problemy w stosunkach polsko-francuskich związane z aspektami integracji europejskiej. Francja bardzo długo zwlekała z ratyfikacją umowy o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi, podpisanej 16 grudnia 1991 roku, stojąc na stanowisku że Europa Zachodnia powinna koncentrować się na pogłębianiu integracji w duchu traktatu z Maastricht, a nie otwierać się na nowe państwa. Stąd dopiero latem 1993 roku Francja jako ostatni sygnatariusz ratyfikowała umowę stowarzyszeniową, która mogła wejść w życie dopiero w lutym 1994 roku. Tymczasem rozwijała się współpraca polsko-francusko-niemiecka w ramach tzw. Trójkąta Weimarskiego. Zapoczątkowało ją spotkanie ministrów spraw zagranicznych tych 3 państw, Krzysztofa Skubiszewskiego, Rolanda Dumasa i Hansa-Dietricha Genschera, 28-29 sierpnia 1991 roku w Weimarze (Niemcy). 21 września 1993 roku odbyło się pierwsze nieformalne spotkanie prezydentów państw Trójkąta Weimarskiego – Wałęsy, Mitteranda i Richarda von Weizsackera. Paryż przypuszczalnie traktował jednak formułę Trójkąta Weimarskiego jako sposób na realizację wspólnej z Niemcami polityki wobec regionu, w którym Berlin miał znacznie większe perspektywy zwiększania swoich wpływów i który nie był faktycznie priorytetem polityki zagranicznej Francji. Zainteresowanie Francji regionem Europy Środkowo-Wschodniej nie wzrosło znacząco w kolejnych latach: w maju 1995 roku prezydenturę objął Jacques Chirac, który postawił na rozwój integracji europejskiej w ścisłej współpracy z Niemcami.
Dlatego częstotliwość oficjalnych kontaktów na najwyższym szczeblu była raczej niska. W czerwcu 1994 roku prezydent Wałęsa wziął udział w obchodach 50-lecia lądowania wojsk alianckich w Normandii, a w lipcu wizytę w Polsce złożył premier Francji Edouard Balladur. W czerwcu 1995 roku w Cannes na szczycie przywódców Unii Europejskiej przebywał premier Polski Józef Oleksy. W styczniu 1996 roku nowy prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski odwiedził Francję by wziąć udział w pogrzebie Mitteranda. W dniach 11-13 września 1996 roku oficjalną wizytę w Polsce (co było jego pierwszą taką podróżą do Europy Środkowo-Wschodniej) złożył prezydent Chirac, a w wystąpieniu na wspólnym posiedzeniu obu izb parlamentu wyraził mocne poparcie dla aspiracji Polski do przystąpienia do NATO i Unii Europejskiej. W grudniu 1996 roku we Francji przebywał ponownie prezydent Kwaśniewski z wizytą koncentrującą się na przekonywaniu do słuszności przyjęcia Polski do NATO i UE. W styczniu i czerwcu 1997 roku wizyty we Francji składał premier Polski Włodzimierz Cimoszewicz, zaś w maju prezydent Kwaśniewski odwiedził Paryż w związku z odbywającymi się tam „Dniami Polskimi.” Do kolejnej ważnej wizyty francuskiego przywódcy doszło dopiero w lipcu 1999 roku, kiedy do Polski przyjechał premier Lionel Jospin.
Na wyższy szczebel weszła natomiast współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego. 21 lutego 1998 roku w Poznaniu odbył się pierwszy szczyt w tej formule z udziałem prezydentów Kwaśniewskiego i Chiraca oraz kanclerza Gerharda Schrodera. 7 maja 1999 roku ci sami przywódcy spotkali się we francuskim Nancy, a 27 lutego 2001 roku w niemieckim Hambach. Współpraca dwustronna z Francją nie układała się jednak tak dobrze jak z Niemcami, gdyż Paryż nie był entuzjastą rozszerzenia UE, postrzegając ten proces jako instrument umacniania wpływów niemieckich. Opowiadał się za różnicowaniem kandydatów według stopnia zaawansowania przygotowań do akcesji i sprzeciwiał się wyznaczeniu konkretnej daty rozszerzenia (Polska dążyła do członkostwa w 2003 roku). Francja była mimo to wyjątkowo istotnym partnerem ze względu na przewodnictwo w UE w drugiej połowie 2000 roku – stąd w połowie maja 2000 roku ważną wizytę we Francji złożył prezydent Kwaśniewski, a 4 maja w Budapeszcie doszło do spotkania premierów Polski, Czech, Słowacji i Węgier z premierem Francji Jospinem; następnie we wrześniu wizytę we Francji złożył premier Jerzy Buzek. Podczas szczytu UE w Nicei w grudniu 2000 roku Francja nie była stronnikiem Polski, proponując m.in. mniejszą liczbę głosów dla Polski w Radzie Ministrów UE niż dla Hiszpanii, czego jednak ostatecznie nie zaakceptowano.
Częstotliwość kontaktów na najwyższym szczeblu wciąż była mało imponująca: w grudniu 2001 roku Francję odwiedził premier Leszek Miller, a w grudniu 2002 roku – prezydent Kwaśniewski. Na przełomie 2002 i 2003 roku doszło do wyraźnego pogorszenia stosunków dwustronnych za sprawą 2 kwestii. W grudniu 2002 roku w wielkim przetargu na samolot wielozadaniowy dla polskiego lotnictwa odrzucono ofertę francuskich myśliwców Mirage 2000, decydując się na zakup 48 amerykańskich myśliwców F-16 za kwotę 3,5 miliarda dolarów. Równocześnie zaostrzył się kryzys wokół Iraku, który podzielił Europę na część „nową” (w tym Polskę), popierającą stanowisko USA, oraz „starą”, której liderami były Francja i Niemcy. Premier Miller był jednym z 8 europejskich szefów rządów, którzy 30 stycznia 2003 roku podpisali oświadczenie popierające dążenia USA do rozbrojenia Iraku, po czym 17 lutego prezydent Chirac na nadzwyczajnym szczycie UE obraził popierającą linię Waszyngtonu Europę Środkowo-Wschodnią stwierdzając, że Polska i inne kraje „przegapiły okazję, żeby siedzieć cicho”; Chirac oskarżył je o stawianie stosunków transatlantyckich ponad integrację europejską i sugerował możliwość wystąpienia problemów z ratyfikacją rozszerzenia UE. Różnice w postrzeganiu wojny w Iraku, gdzie w marcu doszło w końcu do interwencji zbrojnej USA i ich sojuszników, w tym Polski, zdominowały szczyt Kwaśniewski-Chirac-Schroder w ramach Trójkąta Weimarskiego we Wrocławiu 9 maja 2003 roku, w zamierzeniu mający koncentrować się na przygotowaniach Polski do członkostwa w UE (7-8 czerwca odbyło się referendum w tej sprawie); Chirac przeprosił wówczas za swoją niefortunną lutową wypowiedź.
Irak jeszcze raz mocno zaciążył na stosunkach polsko-francuskich: 3 października 2003 roku polskie ministerstwo obrony narodowej wywołało incydent dyplomatyczny, ogłaszając że polscy żołnierze znaleźli w Iraku 4 francuskie rakiety ziemia-powietrze Roland wyprodukowane w 2003 roku. Natychmiast okazało się to nieprawdą, gdyż produkcji najnowszej wersji Rolandów zaprzestano w 1993 roku i już 4 października MON przeprosiło Francję. Incydent ten zbiegł się z początkiem konferencji międzyrządowej w sprawie traktatu konstytucyjnego w Rzymie. Polska optowała za umieszczeniem w konstytucji odniesień do chrześcijańskich korzeni cywilizacji europejskiej (Paryż się sprzeciwiał) i broniła nicejskiego systemu głosowania w Radzie UE (27 głosów dla Polski). Temat konstytucji europejskiej dominował podczas wizyty w Polsce premiera Francji Jeana-Pierre’a Raffarina na przełomie listopada i grudnia 2003 roku oraz kilku podróży szefa dyplomacji Cimoszewicza do Francji na początku 2004 roku. Polska podtrzymywała wówczas swoje stanowisko w sprawie systemu głosowania w UE, przyjmując słynne hasło „Nicea albo śmierć”, ukute przez parlamentarzystę Jana Marię Rokitę. Sprzeciwiała się proponowanemu systemowi „podwójnej większości”, pozwalającmu na przeforsowanie decyzji przez połowę państw członkowskich dysponujących 60% populacji UE, argumentując że daje to przewagę Francji i Niemcom. Polsce nie podobały się ponadto francuskie dążenia do budowy autonomicznych sił wojskowych UE, postrzegane jako dublowanie struktur NATO i osłabianie sojuszu będącego podstawowym gwarantem bezpieczeństwa. Generalnie rozszerzenie UE o państwa takie jak Polska stanowiło nie lada problem dla Paryża: ich proamerykańskie stanowisko utrudniało prowadzenie niezależnej od Waszyngtonu polityki zagranicznej i czynienie z UE narzędzia realizacji własnych interesów.
Przesądzona już perspektywa wstąpienia Polski do UE wymuszała jednak zacieśnianie kontaktów politycznych i tworzenie nowych mechanizmów współpracy. 22 listopada 2004 roku w Paryżu z udziałem premierów Raffarina i Marka Belki odbyły się pierwsze francusko-polskie konsultacje międzyrządowe, koncentrujące się na zagadnieniu dostępu do francuskiego rynku pracy. Prezydent Kwaśniewski odwiedzał Francję w czerwcu (60-lecie lądowania w Normandii) i październiku 2004 roku, 27 stycznia 2005 roku Chirac wziął udział w obchodach 60-lecia wyzwolenia nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, a 28 lutego 2005 roku w Arias odbył się szczyt polsko-francuski z udziałem obu prezydentów, na którym przyjęto deklarację mówiącą, że „obie strony potwierdziły wolę nadania strategicznego charakteru polsko-francuskiemu partnerstwu.” Ponadto 19 maja w Nancy doszło do kolejnego szczytu przywódców Trójkąta Weimarskiego, a we wrześniu roboczą wizytę we Francji złożył premier Belka.
Kolejne, prawicowe władze wyłonione w wyborach parlamentarnych i prezydenckich w Polsce we wrześniu-październiku 2005 roku utrzymały tę intensywność kontaktów. Prezydent Lech Kaczyński złożył wizytę we Francji w dniach 23-24 lutego 2006 roku, 3 kwietnia w Paryżu przebywał premier Kazimierz Marcinkiewicz, a 5 grudnia w niemieckim Mettlach odbył się następny szczyt przywódców Trójkąta Weimarskiego, teraz w obsadzie Kaczyński-Chirac-kanclerz Angela Merkel. Wybrany w maju 2007 roku nowy prezydent Francji Nicolas Sarkozy już 14 czerwca złożył swoją pierwszą wizytę w Polsce, poświęconą głównie rozmowom w sprawie traktatu reformującego instytucje Unii Europejskiej, ostatecznie podpisanego 13 grudnia w Lizbonie; natomiast zaprzysiężony w listopadzie 2007 roku na premiera Polski Donald Tusk odwiedził Paryż z roboczą wizytą 12 grudnia. W lipcu i październiku 2007 roku krótkie wizyty we Francji składał prezydent Kaczyński (pierwsza z nich związana była z tragicznym wypadkiem polskiego autobusu koło Grenoble).
Spory kompetencyjne między polskim premierem a prezydentem utrudniały normalny rozwój stosunków polsko-francuskich. Z powodu nieporozumień dotyczących protokołu dyplomatycznego nie doszło do planowanej na 23 kwietnia wizyty Sarkozy’ego w Polsce. Dopiero 28 maja 2008 roku Sarkozy przybył do Warszawy na II szczyt polsko-francuski i powiedział w parlamencie, że 1 lipca Francja otworzy swój rynek pracy dla 8 państw członkowskich Unii Europejskiej z Europy Środkowej i Wschodniej, w tym Polski; Sarkozy i Kaczyński podpisali również deklarację o strategicznym partnerstwie, a francuski prezydent zapowiedział przedstawienie Ukrainie propozycji szerokiego partnerstwa z UE, wychodząc naprzeciw postulatom Polski. 1 lipca 2008 roku Francja przejęła prezydenturę w UE mając za jeden z celów przybliżenie ratyfikacji Traktatu Lizbońskiego; wstrzemięźliwe stanowisko polskiego prezydenta było tu jednym z problemów – tego samego dnia powiedział on w wywiadzie dla „Dziennika”, że podpisanie ratyfikacji (za którą Sejm opowiedział się 1 kwietnia) w chwili obecnej, przy braku zgody Irlandczyków, byłoby „bezprzedmiotowe.” Nie była to jedyna kwestia sporna między Paryżem a Warszawą – premier Tusk, który 9 października i 13 listopada spotykał się w Paryżu z Sarkozym, odrzucił krytykę tarczy antyrakietowej wygłoszoną przez Sarkozy’ego na szczycie Rosja-UE 14 listopada (francuski prezydent uznał ją za niesprzyjającą bezpieczeństwu), stwierdzając że państwa trzecie, „nawet tak dobrzy przyjaciele jak Francja” nie mają specjalnego prawa do wypowiadania się w tej kwestii.
Rozbieżności te nie miały jednak większego wpływu na ogólnie pozytywny stan stosunków polsko-francuskich, co podkreślił udział Sarkozy’ego w obchodach 25-lecia przyznania Pokojowej Nagrody Nobla Lechowi Wałęsie 6 grudnia 2008 roku w Gdańsku oraz premiera Francoisa Fillona w uroczystościach z okazji 70-lecia wybuchu II Wojny Światowej 1 września 2009 roku w Gdańsku. 5 listopada 2009 roku Tusk i Sarkozy spotkali się w Paryżu na bilateralnych konsultacjach międzyrządowych, podczas których podpisano porozumienie o współpracy technicznej w zakresie wykorzystania energii atomowej, reklamowane przez Tuska jako początek polskiego programu atomowego.
