Konstytucja 3 maja, Konstytucja Księstwa Warszawskiego i Konstytucja Królestwa Polskiego, trzy dokumenty kolejno wprowadzana jako zastąpienie poprzedniego. Każda kolejna wnosiła coś nowego ale równocześnie kontynuowała coś z poprzedniej. Omawianie poszczególnych zmian rozpoczniemy od ustroju. Konstytucja 3 maja jasno określała polski ustrój jako monarchię parlamentarną, kolejne konstytucje zmieniły ten ustrój na monarchię konstytucyjną.
Co do religii to wszystkie 3 dokumenty określały katolicyzm jako ważną religię państwową, w pierwszych dwóch była to religia państwowa, zaś w konstytucji wniesionej przez cara katolicyzm był pod szczególną opiekę rządu. Także stosunek do innych wyznać ewoulował, od tolerancji dla innowierców w 1791, poprzez zezwolenie im na swobodne wyznawanie religii aż po roztoczenie przez rząd opieki nad wyznawcami innych religii niż katolicyzm. Jeden punkt z dokumentu z 1791 roku został w późniejszych latach porzucony, mianowicie chodzi o zakaz porzucania Kościoła Katolickiego, punkt ten został opuszczony w późniejszych konstytucjach. W traktacie konstytucyjnym z 1830 roku zaś wyraźnie widać zatarcie różnic pomiędzy wszelkimi religiami chrześcijańskimi, dokładniej rzecz biorąc prawa dla wyznawców wszelkich religii chrześcijańskich zostały w 1830 roku zrównoważone. Kolejnym aspektem do omówienia jest ustrój społeczny. Konstytuacja 3 maja dzieliła społeczeństwo na 3 stany: szlachtę (najważniejsi w życiu publicznym), mieszczaństwo (dostęp do urzędów, nietykalność osobista) a także chłopów którzy byli pod opieką rządu. W Księstwie Warszawskim Konstytucja wprowadziła Kodeks Napoleona i uczyniła wszystkich obywateli równymi wobedc prawa. Dokument z 1830 roku to kontynuował zapewniając społeczeństwu wolność słowa, nietykalność osobistą, ochronę własności prywatnej a także zastrzegał urzędy wyłącznie dla PoLaków. Co do praw politycznych to w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego jedyne prawa polityczne posiadała szlachta, mająca jakikolwiek majątek ziemski bądź kapitał. Kolejne konstytucje rozszerzyły te prawa również na rzemieślników, kupców, księży, artystów, wybitnych obywateli oraz zasłużonych żołnierzy i oficerów. Z pewnością zmniejszyło to władzę szlachty. Każda z konstytucji pragnęła również spełnić ideę Trójpodziału Władzy (władza wykonawcza, sądownicza i ustawodawcza). Według dokumentu konstytucyjnego z 3 maja 1791 władza ustawodawcza spoczywała w rękach dwuizbowego sejmu zbierającego się co 2 lata, jego zadaniami było stanowienie praw oraz kontrola nad ministrami. Władzę wykonawczą sprawował król oraz tzw. „Straż Praw” na którą składało się 5 ministrów wybieranych przez władców, odpowiedzialnych przed sejmem oraz 4 komisje w której znajdowali się ministrowie wybierani przez sejm. W związku z władzą sądowniczą to Konstytucja 3 maja zachowywała sądy stanowe.
W konstytucji Księstwo Warszawskiego w zasadzie układ władzy ustawodawczej sie nie zmienił, istniał dwuizbowy sejm zwoływany jednak przez króla, jego celem była dyskusja nad projektami ustaw przedłożonymi przez króla, dotyczącymi finansów bądź praw. Widzimy więc większy wpływ króla na władzę ustawodawczą. W Księstwie Warszawskiem władzę wykonawczą sprawował król który miał bardzo szerokie możliwości, m.in. dysponował pełnią władzy wykonawczej, dysponował inicjatywą ustawodawczą, mógł zwoływać sejm i powoływać ministrów. Poza królem istotną rolę odgrywał również wicekról, Rada Stanu i Rada Ministród odpowiedzialna przed królem. Władza sądownicza uległa zaś drastycznej zmianie, sędziowie odtąd byli wybierani dożywotnio przez króla, wprowadzono również obowiązujący w niemal całej wówczas Europie, Kodeks Napoleona.
Konstytucja Królestwa Polskiego zachowywała wiele podobieństw do swych poprzedniczek ale również kilka innowacji. Dwuizbowy sejm zwoływany przez króla conajmniej raz na 2 lata spełniał władzę ustawodawczą, po raz pierwszy też w 1830 roku wprowadzono coś takiego jak immunitety poselskie. Władza ustawodawcza w Królestwie Polskim nie różniła się zbytnio od Księstwa Warszawskiego. Król posiadał pełnię władzy wykonawczej i inicjatywę ustawodawczą. Istniał tytuł namiestnika który sprawował władzę pod nieobecność króla a także Rada Stanu i Rada Administracyjna (w razie śmierci namiestnika). Nie było już Kodeksu Napoleona jednak sędziowie nadal byli dożywotnie wybierani przez króla.
Konstytucje również określały rozkład władz lokalnych. I tak w 1791 ustanowiono komisje porządkowe w powiatach i województwach. W Księstwie Warszawskiem role tych komisji przejęli prefekci oraz podprefekci. Zaś Konstytucja Królestwa Polskiego ograniczyła się do wprowadzenia Rad Wojewódzkich.
Każda kolejna konstytucja ograniczała również wolność narodu Polskiego, i o ile w Konstytucji 3 maja Polska była wolnym suwerennym narodem, to już Księstwo Warszawskie było połączone Unią Personalną z podległą Bonapartemu Saksonią, zaś Królestwo Polskie zostało z kolei połączone unią personalną z Rosją, dokument z 1830 roku umożliwiał jednak na utworzenie armii Królestwa Polskiego która mogła być jedna użyta tylko na terenie jego terytorium.
Ewolucje polskiej konstytucji w XVIII-XIX wieku
Wszelkie zagadnienia dotyczące historii Polski obejmujące szerszy zakres niż dany dział.
-
- Posty: 1570
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 16 paź 2010, 03:38
Wróć do „Historia Polski ogólnie”
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty