Po klęsce wrześniowej władze polskie nie podpisały kapitulacji, ale nadal działały w konspiracji. Władzę cywilną w państwie polskim podziemnym sprawował Delegat Rządu na Kraj. Pierwszym delegatem został w grudniu 1940 r, Cyryl Ratajski.
Powołano także Kierownictwo Walki Cywilnej. Zorganizowało ono podziemne sądownictwo, wydające wyroki na zdrajców i urzędników niemieckich szczególnie prześladujących polaków.
Wzywano Polaków do stawienia okupantowi oporu w każdy możliwy sposób. Zalecano np. sabotaż, czy
bojkotowanie wydawanych przez okupanta gazet, wśród niemieckich szczególnie "Der sturmer".
Ponieważ na zajętych ziemiach Niemcy zlikwidowali polskie szkolnictwo średnie i wyższe, rozpoczęto organizację tajnego nauczania. W samej Warszawie podczas okupacji na tzw. tajnych kompletach studiowało ok. 9 tys. osób. Mimo surowych kar rozwijała się także tajna prasa. W podziemiu ukazywało się ok. 1500 gazet, wydawanych przez partie polityczne i organizacje wojskowe.
Już we wrześniu 1939r. w oblężonej Warszawie powołano pierwszą organizacje konspiracyjną - Służbę Zwycięstwu Polski. Miała ona organizować walkę z okupantem i zachęcać do niej Polaków. W listopadzie Wódz Naczelny, gen.Sikorski, w miejsce SZP powołał Związek Walki Zbrojnej. Jego głównym komendantem został mianowany gen.Kazimierz Sosnkowski, przebywający w Paryżu.
Okupowane ziemie polskie podzielono na sześć obszarów. Dowódcą terenów pod okupacja radziecką został gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski twórca SZP, a pod okupacją niemiecką - jego zastępca płk.Stefan "Grot" Rowecki - późniejszy komendant główny AK.
Oddziały partyzanckie powstawały na terenie całego kraju. Tworzyli je m.in. byli żołnierze wojska polskiego. Większość oddziałów podporządkowała się dowództwu ZWZ. Dzięki poparciu miejscowej ludności partyzanci skutecznie utrudniali transport i działania Niemców na okupowanym terytorium. Żołnierze walczący w partyzantce wykonywali wyroki na konfidentach gestapo i urzędnikach niemieckich oraz wysadzali linie kolejowe i mosty, aby uniemożliwić transport niemieckich towarów i zaopatrzenia dla wojska. Ataki na Niemców często miały na celu odzyskanie żywności i pieniędzy, zrabowanych przez nich polskiej ludności.
Po klęsce Francji dowództwo ZWZ przeniesiono do kraju, a komendantem głównym został Grot-Rowecki, awansowany na generała. ZWZ w krótkim czasie skupił większość działających w podziemiu organizacji wojskowych. 14 lutego 1942r. nazwa ZWZ została zmieniona na Armia Krajowa. Składała się ona się tak z żołnierzy jak i cywili ochotników, którzy po kampanii wrześniowej uniknęli niewoli i chcieli stawić czoła okupantowi.
W czerwcu 1943r. Niemcy aresztowali gen. Grota-Roweckiego. Jego następcą został Tadeusz "Bór" Komorowski, późniejszy organizator planu "Burza" w powstaniu warszawskim.
Po niemieckim ataku na ZSRR rozkazem gen.Stefana "Grota" Roweckiego powołano do działań na wschodzie specjalne oddziały pod nazwą "Wachlarz". Zajmowały się one zbieraniem tajnych informacji na temat armii niemieckiej oraz działalnością dywersyjną: wysadzeniem linii kolejowych i mostów, a także odbijaniem jeńców z rąk niemieckich.
Materiały zebrane przez "Wachlarz" trafiały następnie do Londynu i były przekazywane wywiadom państw zachodnich. Najefektowniejszym przykładem działalności tej organizacji było przerzucenie na Zachód części niemieckiej rakiety V2. Dzięki współpracy z Polakami alianci mogli więc poznać konstrukcję najnowocześniejszego niemieckiego uzbrojenia.
Już w kwietniu 1940r. w ramach ZWZ powstał Związek Odwetu, którego zadaniem było planowanie i realizacja działalności dywersyjnej. Wraz z organizacją "Wachlarz" przekształcono go na początku 1943r. w Kierownictwo Dywersji zwane w skrócie Kedywem. Jego dowódcą został płk.Emil "Nil" Fieldorf
Żołnierze Kedywu przeprowadzili wiele akcji bojowych. Z niemieckich więzień, szpitali i transportów odbijano aresztowanych. Likwidowano agentów gestapo oraz szczególnie okrutnych Niemców. Jednym z najsłynniejszych zamachów było wykonanie wyroku śmierci na Franzu Kutscherze - generale SS, odpowiedzialnym za masowe rozstrzeliwanie Polaków.
Na wsi działały Bataliony Chłopskie, utworzone przez Stronnictwo Ludowe, działające w konspiracji. Ich komendantem głównym został Franciszek Kamiński. Dobrze wyposażone w broń ukrytą we wrześniu 1939r. Bataliony prowadziły walkę w obronie ludności wiejskiej.
Na początku 1943r. liczyły one ok. 140 tys. żołnierzy i prowadziły liczne akcje przeciwko żandarmerii niemieckiej, urzędnikom i policji. Toczone na przełomie 1942 i 1943r. przez Bataliony Chłopskie walki z żandarmerią oraz ataki na wsie zamieszkane przez niemieckich kolonistów doprowadziły do zaniechania wysiedleń ludności polskiej z Zamojszczyzny. W 1943r. większość oddziałów BCh podporządkowała się AK.
Do walki z okupantem przyłączyli się również polscy harcerze ugrupowaniu w Szarych Szeregach. Najsłynniejsza zorganizowana przez nich operacja - akcja pod Arsenałem warszawskim - odbyła się 26 marca 1943r. Żołnierze Szarych Szeregów zaatakowali samochód więzienny i uwolnili jednego ze swych dowódców, harcmistrza Jana "Rudego" Bytnara, oraz 24 innych więźniów. Dowódcą tej organizacji był Aleksander Kamiński, późniejszy autor książki "Kamienie na szaniec".
Starsi harcerze z Szarych Szeregów uczestniczyli w akcjach Kedywu, a młodsi prowadzili tzw. mały sabotaż. Polegał on na roznoszeniu prasy podziemnej i ulotek, rozlepianiu plakatów propagandowych, a także malowaniu antyniemieckich haseł i znaków "Polski walczącej"
Zaciekawił Cię ten artykuł ? Pokaż komentarzami i ocenami, czy chciałbyś przeczytać druga część artykułu. Przewiduję w nim { organizacje żydowskie, jak i powstanie warszawskie }.
