Sprawa legalizacji córek Kazimierza Wielkiego, Sukcesja tronu polskiego lata 60-te XIVw
Opisując sprawę sukcesji tronu polskiego po Kazimierzu Wielkim nie można pominąć starań dynastii Luksemburskiej i Andegaweńskiej dotyczących legitymizacji córek króla Polski i określenia kolejność dziedziczenia tronu polskiego. W polskiej literaturze przedmiotu w tej kwestii dominuje koncepcja J. Dąbrowskiego, która została przyjęta przez kolejnych historyków m.in. J. Śliwińskiego. J. Dąbrowski ukazuje, iż Karol IV rozpoczął pierwszy starania o legitymizację córek Kazimierza, a wiązało to się z sytuacją polityczną i wydarzeniami dziejącymi się w ówczesnej Europie Środkowej. Przede wszystkim chodzi o układ budziński z 14 II 1369 r. i traktat Andegawenów z książętami bawarskimi. W swojej treści były one skierowane przeciwko cesarzowi. Jednocześnie (co podkreśla Śliwiński ) cesarz chciał wykorzystać małżeństwo króla z Jadwigą do zrealizowania swych zamierzeń dynastycznych, z czym wiązało się osłabienie, albo całkowite wyeliminowanie andegaweńskiej koncepcji sukcesyjnej i zapewnie tronu dynastii luksemburskiej. W tym celu Karol po powrocie z Italii w VIII 1369 r. rozpoczął zabiegi o zaręczenie swojego syna Wacława z jedną z córek Kazimierza (najprawdopodobniej Anną), a jednocześnie podjął u papieża Urbana V starania o legalizację potomstwa żeńskiego króla Polski i Jadwigi (zapewne za wiedzą i zgodą króla Polski). Osiągnął on w tej sprawie spory sukces, bowiem papież wydał latem 1369 r. bullę udzielającej legalizacji jak i również dyspensę na narzeczeństwo, gdyż miedzy Wacławem, a Anna i Kunegunda występowało bliskiego pokrewieństwo, ponieważ Wacław był prawnukiem Władysława Łokietka, a córki Kazimierza były wnuczkami Łokietka. W dokumencie papieskim określona również została kolejność dziedziczenia tronu polskiego w przypadku gdyby Kazimierz Wielki zmarł bez męskiego potomka. Na pierwszy miejscu został umieszczony Ludwik Andegaweński, na drugim Elżbieta Bogusławówna, żona Karola IV (wnuczka Kazimierza), na trzecim została wskazana Elżbieta Łokietkówna, a na ostatnim Kazimierz ks. słupski. Zastrzeżono również, że legalizacja nie zaszkodzi prawom sukcesyjnych Andegawenów . Aczkolwiek przyznanie uprawnień córkom, a także Elżbiecie i Kazimierzowi do dziedziczenia korony polskiej poważnie osłabiało nabyte prawa sukcesyjne Ludwika m.in. dlatego, iż poprzez wnuczkę króla polski zachodzi bliska koligacja między królem polskim a cesarzem. W regestach papieskich zachowała się także dyspensa dla ewentualnego małżeństwa jednej z córek Kazimierza z Zygmuntem, synem Karola, urodzonym w 1368 r. Tak więc jak widać cesarz brał pod uwagę dwie możliwości osiągnięcia tronu polskiego dla swojej dynastii – poprzez związek swoich synów Wacława i Zygmunta z córkami Kazimierza . Dość interesująca wydaje się także koncepcja czeskiego badacza Frantiska Kavki, którą S.A Sroka przedstawia w swoim artykule poświeconym tym rozważaniom. Czeski historyk ukazuje, iż bulla papieska została wydana nie latem 1369 r., lecz pod koniec r. 1368 r. podczas osobistego pobytu Karola IV w Rzymie. Aczkolwiek datacje opiera m.in. na nie umieszczeniu w dokumencie papieskim najmłodszej córki Kazimierza Jadwigi, urodzonej wg jego 1368 r., co świetle najnowszych badań jest błędem, jednakże wyjaśnienie przez Kavkę powodów wydania bulli papieskiej wydaje się warte przytoczenia i uwzględnienia w dywagacjach opisywanej przeze mnie kwestii. Czeski badacz wykazuje, że pod koniec 1368 r. doszło do osobistego spotkania cesarza i papieża, gdzie omawiano ważne zagadnienia dla obu stron. W tym czasie dla Urbana V była bardzo istotne utrzymanie pokoju pomiędzy Mediolanem i Mantuą, co wiązało się z powstrzymaniem ekspansywnej polityki księstwa Mediolanu. W tej sprawie Karol IV obiecał pomoc, natomiast papież zlecił arcybiskupowi praskiemu pobór w przyszłym roku dziesięciny i przekazanie jej na potrzeby cesarza, jak również Karol IV i jego małżonka otrzymali liczne relikwie. Urban V poczynił również znaczące dla cesarza ustępstwa, a mianowicie zgodził się przenieść dotychczasowego arcybiskupa Trewiru Kuno z Falkensztejnu do Kolonii. Natomiast na jego miejsce mianował biskupa Strasburga Jana - sprzymierzeńca Karola IV. Było to bardzo korzystne, bowiem Karol myślał już o przyszłym wyborze swojego syna Wacława na króla rzymskiego, a głos elektora trewirskiego był niezmiernie cenny. Także w tym kontekście decyzja papieża o wydaniu dyspensy synowi cesarskiemu i określenie kolejności dziedziczenia tronu wydaje się bardzo logiczna i uzasadniona . Jednakże cesarskie działania i osiągnięty dzięki im sukces spotkał się z kontrakcją Ludwika Andegaweńskiego i jego dworu. Rozpoczął on, również za zgodą Kazimierza, intensywną akcję dyplomatyczną, która doprowadził do wydania przez Urbana V nowej bulli z 5 XII 1369 r. Była ona w treści dość kompromisowa w ostatecznym rozrachunku bardzo korzystna dla Andegawenów. Papież zalegalizował dwie córki Kazimierza Wielkiego – Annę i Kunegundę, lecz nie było to legalizacja pełna, ponieważ mimo, iż uznano ich legalny rodowód to bulla odmawiała córkom króla Polski praw do dziedziczenia korony polskiej. Dodatkowo Urban V udzielił dyspensy na małżeństwo Wacława z jedną z nich. W dokumencie została ustalona także nowa kolejność sukcesyjna, a mianowicie po ewentualnej śmierci Kazimierza Wielkiego pierwsze miejsce przysługiwało synom króla Polski, zrodzonym z prawego łoża, następnie Elżbiecie Łokietkównej, a na trzecim miejscu znalazł się Ludwik Andegaweński. Jak widzimy nowa bulla papieska była w pełni sukcesem dworu węgierskiego, a jednocześnie sprawiała, iż zamierzenia dynastyczne cesarza wobec naszego tronu stawały się mało realne do spełnienia. Ostatecznie jak wiemy nie doszło też do małżeństwa Wacława z jedną z córek Kazimierza, bowiem w 1370 r. nastąpiło pogorszenie stosunków między królem a Karolem IV. Warto także spojrzeć na kwestię legalizacji i określenia kolejności sukcesji z punktu widzenia kancelarii papieskiej i samego papieża. Urban V i jego urzędnicy nie orientowali się zawiłościach genealogicznych dotyczących Kazimierza Wielkiego. Kancelaria papieska potwierdzała raczej różne akty, wychodząc założenia, iż osoba, która o to prosi przestawia prawdziwe informacje w swojej suplice. Biorąc to pod uwagę nie należałoby przywiązywać ostatecznej wagi do owych bulli papieskich, ukazujących kolejność dziedziczenia korony polskiej, gdyż de facto z prawnego punktu widzenia nie tworzyły one nowego porządku. Były jedynie rezultatem z jednej strony umiejętnego zaprezentowania swoich racji w kurii papieskiej przez dwie dynastię: najpierw luksemburką, a następnie andegaweńską. Z kolei z drugiej strony wykorzystaniem sytuacji politycznej w ówczesnej Europie, co szczególnie pokazuje wydanie pierwszego dokumentu przez Urbana V.
Bibliografia:
Śliwiński J.,Powiązania dynastyczne Kazimierza Wielkiego a sukcesja tronu polskiego w Polsce, Olsztyn 2000.
Sroka,S.A., Węgierskie i luksemburskie zabiegi o legitymizacje córek Kazimierza Wielkiego. [w:] Kazimierz Wielki i jego państwo. W siedemsetną rocznicę urodzin ostatniego Piasta na tronie polskim, pod red. J. Maciejewskiego i T. Nowakowskiego., Bydgoszcz 2011.
Sprawa legalizacji córek Kazimierza Wielkiego
Artykuły historyczne napisane przez użytkowników historiapolski.eu oraz z zaprzyjaźnionych stron.
Niniejszy katalog zawiera artykuły naukowe i popularnonaukowe publikowane w naszym serwisie. Trafiają do niego na bieżąco wszystkie nowe artykuły, zawiera również sukcesywnie uzupełnianą bazę starszych tekstów. POLECAMY!
Niniejszy katalog zawiera artykuły naukowe i popularnonaukowe publikowane w naszym serwisie. Trafiają do niego na bieżąco wszystkie nowe artykuły, zawiera również sukcesywnie uzupełnianą bazę starszych tekstów. POLECAMY!
-
- Posty: 497
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 24 lis 2010, 22:41
Wróć do „Artykuły historyczne”
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty