Paź i giermek - krótki opis

[Artur Rogóż]

PAŹ

Łacińska nazwa scutarius ("noszący tarczę") w dużym stopniu oddawała znaczenie pazia. Kiedy wysoko urodzony chłopiec kończył 6 lub 7 lat, był wysyłany do zamku innego możnego pana, zazwyczaj krewniaka lub przyjaciela ojca. Będąc na zamku arystokraty, młodzieniec otrzymywał odpowiedni strój w kolorach domu, w którym przebywał. Tam przygotowywał się do zawodu rycerza, zaczynając od pełnienia prostych i uniżonych czynności, w posługiwaniu panu i damom dworu.

Rankiem paź pomagał możnemu w ubieraniu się, zakładaniu zbroi, przynosił wodę i posiłki dla domowników. Ponadto udzielano paziowi lekcji dobrych manier, uczono sztuki pisania i czytania, tańca, gry na lutni. W czynnościach tych pomagała mu pani na włościach. Szacunku dla Boga uczył pazia nadworny kapelan, a uczony nadworny elementów łaciny i (czasami) francuskiego. Paź odbywał także lekcje gier strategicznych, jak szachy. Z czasem zaczynał naukę walki mieczem (drewnianym) i jazdy konnej na drewnianym koniu, ciągniętym przez innych paziów. Mógł wówczas doskonalić sztukę balansu oraz trafiania do celu za pomocą drewnianej lancy.
GIERMEK

Trzynastoletni lub czternastoletni paź zaczynał kolejny etap przygotowywania się do bycia rycerzem. Stawał się wówczas giermkiem, zbrojnym pomocnikiem pana, dalej uczącym się obowiązków rycerza. Doskonalił technikę posługiwania się mieczem, lancą i tarczą. Giermek poznawał również heraldykę. Uzyskiwał także prawo noszenia miecza i tarczy mentora, co wskazywało na jego status. Ponadto opiekował się koniem swego pana, polerował jego broń i tarczę, służył mu także w czasie posiłków.

Z czasem, nieco starszy i bardziej doświadczony giermek, towarzyszył swojemu panu w walce, wspierając go zbrojnie na polu bitwy i towarzysząc mu w turniejach rycerskich. Zdarzało się, że za wielkie czyny w walce i za swoją dzielną, waleczną postawę był pasowany na rycerza. Większość giermków czekała jednak na odpowiedni czas, aby stać się rycerzem. Zazwyczaj najodpowiedniejsze lata to 18 – 21. Aktu pasowania dokonywał ojciec lub mentor, u którego kandydat służył jako giermek. Zdarzało się, że niektórzy giermkowie, ze względu na koszty, nie byli w stanie stać się rycerzami. Nazywano ich wówczas "Arma Patrina", bo mieli prawo nosić tarczę, miecz i lancę, mimo tego, że nie przeszli ceremonii pasowania na rycerza.