Określenie zasad funkcjonowania unii personalnej polsko – saskiej, nie było jedynym aspektem utrwalonym podczas obrad Sejmu Niemego. Istotną kwestią poruszoną była reforma systemu finansowania i funkcjonowania armii. Po raz pierwszy w dziejach Rzeczypospolitej zdecydowano się między innymi: stałą płacę dla wojska, rezygnując z dotychczasowej praktyki ustanawiania jej od sejmu do sejmu. Praktyka ta często zawodziła. Wobec braku jedności na sejmie dochodziło do zawiązywania konfederacji wojskowych i wybierania kontrybucji przez własne wojska. Podczas obrad ustalono również wysokość komputu na 24 tysiące żołnierzy z czego 18 tysięcy miało być w Koronie, zaś 6 tysięcy na Litwie. Sejm nie przeznaczył jednak odpowiednich środków na pensje dla oficerów i artylerię, wobec czego faktyczna liczba żołnierzy nie osiągnęła założonego stanu. W Koronie liczba ta wynosiła zaledwie 12 tysięcy żołnierzy.
Kolejną wprowadzoną zmianą było przypisanie poszczególnym wojskom stałych majątków, które płaciły pieniądze bezpośrednio delegatom tych jednostek, a kontrolę nad wszystkim miały sprawować trybunały skarbowe – koronny i litewski. Ponadto wybierani na sejmikach komisarze do trybunału skarbowego mogli kontrolować stan liczebny poszczególnych jednostek. Liczebność armii Rzeczypospolitej w porównaniu z innymi armiami państw sąsiednich była jednak bardzo niewielka. W czasie wojny austriacko – tureckiej w latach 1716-1717, armia cesarska liczyła ok. 173 tysiące żołnierzy, armia pruska w czasie pokoju liczyła w 1720 roku około 66 tysięcy żołnierzy, zaś rosyjska wraz z oddziałami nieregularnymi ponad 300 tysięcy żołnierzy. Wobec takiego ogromu przewagi liczebnej armii sąsiednich państw, Rzeczpospolita nie miałaby szans w bezpośrednim starciu. Armia w naszym kraju była tak znikoma, bowiem jak obliczył podskarbi wielki koronny, Rzeczpospolita z powodu strat i zniszczeń wojennych nie była w stanie utrzymać więcej wojska niż wspomniane 18 tysięcy żołnierzy. Mimo, tak małej armii, której i tak nie było w stanie wystawić nasze państwo, zarówno król, jak i przedstawiciele konfederatów liczyli, że posiadanie 18 tysięcy żołnierzy jest wystarczające dla kraju prowadzącego politykę pokojową.
Projektodawcy ustalając liczebność armii na 18 tysięcy mieli na uwadze przede wszystkim jej kadrowy charakter o rozbudowanych sztabach i zwiększonej liczbie oficerów. W każdej chwili jej liczba mogła być podwyższona, jednak zamierzenia te nie zostały zrealizowane wobec słabości wewnętrznej Rzeczypospolitej.
Postanowienia traktatu objęły również zmiany we władzy hetmanów. Sejm ograniczył ich władzę, zlikwidowano między innymi: komisje hibernowe, które pozbawiały hetmanów uprawnień do lokowania wojsk podczas zimy w dobrach królewskich i kościelnych. Hetmani musieli złożyć przysięgę, że nie będą wykorzystywać armii do celów prywatnych i politycznych.
Zmian dokonano również w uprawnieniach sejmików. Przywrócono starą zasadę, że sejmiki może zwoływać tylko król. Zlikwidowano tym samym uprawnienia sejmików do limitowania własnych obrad, co nagminnie podczas wojen wykorzystywano. Postanowieniem Sejmu Niemego ustalono, że co roku będą się zbierały zgromadzenia poświęcone sprawom lokalnym, bowiem wobec reformy skarbowej, sejmiki nie miały uprawnień do podejmowania decyzji w sprawach finansowych. Sejmikom pozostawiono tylko decyzje dotyczące dochodów z podatków – czopowego i szelężnego, które sejmiki mogły przeznaczać na cele lokalne.
Istotne zmiany na Sejmie Niemym wprowadzono również w sprawach religijnych. Do czasu sejmu niemego szlachta protestancka miała zapewnioną swobodę wyznania i prawo do sprawowania urzędów. Zmieniło się to jednak po 1717 roku. Sejm Niemy wyznacza cezurę stopniowego pozbawiania szlachty protestanckiej uczestniczenia w życiu publicznym. Już w 1718 roku usunięto z izby poselskiej ostatniego protestanckiego posła, utrzymywano ten stan oraz pilnowano, aby nie dopuścić protestantów do funkcji deputackich w trybunałach. Ponadto zabroniono wydawania protestantom przywilejów z kancelarii, naruszono immunitet szlachecki, nakazując zburzyć kościoły protestanckie powstałe w dobrach szlacheckich po 1632 roku oraz zakazano budowy nowych, z uwzględnieniem prywatnych majątków.
Zmiany wprowadzone podczas Sejmu Niemego i ich realizacja należy uznać za odstępstwo od zasad tolerancji religijnej w Rzeczypospolitej, która ukształtowała się w XVI wieku. Z drugiej strony zamierzenia te były zgodne z doświadczeniami szlachty oraz tzw. konfesjonalizacją państwa. Element religijny wielokrotnie był wykorzystywany w propagandzie wojennej, zwłaszcza w kwestiach wojen z protestancką Szwecją, muzułmańską Turcją oraz prawosławną Rosją.
Zmiany zaszły również w kościele na wschodzie Rzeczypospolitej. Zaczęły tam zanikać instytucje prawosławne, a ich rolę przejął Kościół Unicki, który umacniał swoją pozycję. Na przełomie XVII i XVIII wieku do unii wraz z diecezjami przeszli prawosławni biskupi: Innocenty Winnicki, biskup przemyski, Józef Szumlański, biskup lwowski oraz biskup łucki – Dionizy Żaborzycki. Pod naciskiem Piotra I, świadczącym po raz kolejny o ingerencji w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej, odtworzono częściowo hierarchię prawosławną. W 1720 roku obsadzono biskupstwo białoruskie (mścisławskie) z siedzibą w Mohylewie. Dla cara Piotra I był to kolejny sukces, bowiem zgodnie z traktatem Grzymułtowskiego, to car Rosji był protektorem prawosławia.
Reformy skarbowo-wojskowe i religijne w trakcie Sejmu Niemego w 1717 roku
W 1697 r., po śmierci Jana III Sobieskiego, elekcja miała charakter podwójny. Wybrani zostali jednocześnie dwaj kandydaci: elektor saski August Wettyn i popierany przez Francję książę Ludwik de Conti. Ten ostatni przybył nawet do Gdańska, ale nie dysponując szerszym poparciem, musiał wkrótce opuścić Rzeczpospolitą. W ten sposób na placu boju pozostał Wettyn, który objął tron i jako August II Mocny panował do 1733 r.
-
- Posty: 171
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 18 mar 2011, 17:39
Wróć do „Sasi na tronie polskim”
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty