To przykład bardzo interesującej kariery, w której dużą rolę odegrał przypadek, z drugiej strony Sapieha potrafił bezwzględnie i umiejętnie wykorzystać szansę, która się przed nim otwierała, by zająć czołowe miejsce w państwie. - mówił prof. Andrzej Rachuba w czasie wykładu z cyklu edukacji historycznej "Sylwetki niezwykłe".
Kolejny wykład z cyklu edukacji historycznej "Sylwetki niezwykłe" zorganizowanego przez Stowarzyszenie Polska jest Najważniejsza (nie mylić z partią) wygłosił historyk IH PAN prof. Andrzej Rachuba. Opowiadał o życiu i działalności hetmana wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego Pawła Jana Sapiehy (1609-1665).
Jak podkreślił prelegent, losy Sapiehy to przykład bardzo interesującej kariery, w której dużą rolę odegrał przypadek, z drugiej strony bohater wykładu potrafił bezwzględnie i umiejętnie wykorzystać szansę, która się przed nim otwierała, by zająć czołowe miejsce w państwie.
"Za życia nie cieszył się specjalną miłością, ani nie był wzorem do naśladowania" - zaznaczył prof. Rachuba, jednak to jego postać Stanisław August Poniatowski kazał wyrzeźbić jako jednego z czterech wielkich Polaków (obok Stefana Czarnieckiego, Jabłonowskiego i Zamojskiego) i on został uwieczniony w "Śpiewach historycznych" J.U. Niemcewicza i wreszcie w "Potopie" Henryka Sienkiewicza. W tym ostatnim dziele został ukazany jako przykład człowieka niebywale ofiarnego, zasłużonego dla Ojczyzny patrioty, choć o nieco ciężkim umyśle.
Jednak historycy nie przyznają Sapiesze wybitnych umiejętności wojskowych ani zdolności intelektualnych, choć był głównodowodzącym armii litewskiej jako hetman wielki litewski i to w czasach wojny. Był to po prostu człowiek tamtych czasów, który potrafił dobrze poruszać się na ówczesnej scenie politycznej.
"Był pierwszym hetmanem w dziejach, który wpadł na pomysł, że wojsko jest świetnym instrumentem politycznym, notorycznie organizował lub likwidował związki (konfederacje) podległego sobie wojska. W zależności od tego, jaką miał sytuację i co chciał uzyskać".
Jego wojsko wymawiało wtedy służbę królowi i stawiało żądania finansowe (wypłaty zaległego żołdu). Dodatkowo żądano wówczas, by hetman polny (chodziło o Wincentego Gosiewskiego, który był rywalem Sapiehy, a faworytem króla Jana Kazimierza, król próbował uniezależnić swojego ulubieńca od Sapiehy) nie "postponował" hetmana wielkiego litewskiego (Sapiehy).
Król ustępował, dawał Sapiesze jakieś dobra lub urząd dla członków jego fakcji (stronnictwa), wtedy hetman wielki likwidował konfederację. Ta sytuacja powtarzała się co kilka miesięcy. Jednak grać wojskiem można było do czasu, zaznaczył prof. Rachuba, w końcu armia zawiązała konfederacje przeciw obu hetmanom.
O tym, że Sapieha nie cieszył się sympatią króla Jana Kazimierza świadczy fakt, że wieść o śmierci Sapiehy ucieszyła dwór królewski.
Oceniając postać bohatera wykładu, historyk dodał, że "Sapieha starał się widzieć interes państwa. Uważał, że nie może Wielkie Księstwo Litewskie zerwać z Koroną, czyli Unia Lubelska jest rzeczą świętą, po drugie, jeśli państwo nie stać na wojnę, to nie powinno jej prowadzić, nie powinno także prowadzić wojny na kilku frontach".
"W dzisiejszym rozumowaniu nie jest to wielka postać w historii Polski, z punktu widzenia historii Wielkiego Księstwa Litewskiego jest to postać ważna, choć w negatywnym rozumieniu tego słowa, bo posługiwał się wojskiem w celach politycznych". - podkreślił prof. Rachuba.
Odpowiadając na pytania słuchaczy wykładu, prelegent powiedział: "Ludzie ówcześni nie chcieli zrozumieć, że w ich interesie jest dbać o państwo. Społeczeństwo ówczesne - czyli szlachta, bo to ona rządziła - nie chciało dawać pieniędzy na własne wojsko, które by je broniło przed obcym. Ale jak ten obcy wszedł, to natychmiast łożyło na jego wojsko". I dodał: "W XVIII wieku, kiedy wojska rosyjskie chodziły jak chciały i brały co chciały, szlachta protestowała od czasu do czasu, ale specjalnie na to nie narzekano. Ale kiedy własne wojska chodziły, to było krzyku co niemiara. Nie jest istotny ustrój, ale ludzie w tym ustroju funkcjonujący.To co człowiek powinien robić jako obywatel, to dbać o swoje państwo."
O niezwykłej karierze hetmana Sapiehy
Obszerny opis dziejów całości życia oraz dokonań wybitnej postaci.
-
- Posty: 803
- https://www.artistsworkshop.eu/meble-kuchenne-na-wymiar-warszawa-gdzie-zamowic/
- Rejestracja: 31 paź 2010, 04:37
Przejdź do
- Historia Polski
- ↳ Regulamin oraz ogłoszenia
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego
- ↳ Ziemie polskie przed przybyciem Słowian
- ↳ Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich
- ↳ Kultura i wierzenia Słowian
- ↳ Czasy przed powstaniem państwa polskiego ogólnie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Piastów
- ↳ Państwo pierwszych Piastów
- ↳ Polska dzielnicowa
- ↳ Zjednoczone Królestwo
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Piastów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska Jagiellonów
- ↳ Rządy Andegawenów w Polsce
- ↳ Polityka wewnętrzna i przemiany ustrojowe
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Stosunki polsko-litewskie
- ↳ Konflikt polsko-krzyżacki
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Polska Jagiellonów ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Polska króli elekcyjnych
- ↳ Pierwsi władcy elekcyjni
- ↳ Wazowie na tronie polskim
- ↳ Wiśniowecki i Sobieski
- ↳ Sasi na tronie polskim
- ↳ Stanisław August Poniatowski
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Polska króli elekcyjnych ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami
- ↳ Epoka napoleońska
- ↳ Powstania
- ↳ I Wojna Światowa
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Życie polityczne na emigracji
- ↳ Ziemie polskie pod zaborami ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej
- ↳ Bitwy, wojny i kampanie
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Ustrój, polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Dzieje II Rzeczypospolitej ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ II Wojna Światowa (1939-1945)
- ↳ Kampania wrześniowa
- ↳ Polacy na wojennych frontach
- ↳ Państwo podziemne i okupacja
- ↳ Powstanie Warszawskie
- ↳ Polityka, dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ II Wojna Światowa ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia PRL
- ↳ Wprowadzenie demokracji ludowej 1945-1956
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Opozycja i protesty w PRL
- ↳ Polityka, ustrój i dyplomacja
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia PRL ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia III Rzeczypospolitej
- ↳ Życie polityczne III RP
- ↳ Gospodarka, kultura i społeczeństwo
- ↳ Polska polityka zagraniczna
- ↳ Wojsko, technika i uzbrojenie
- ↳ Historia III RP ogólnie
- ↳ Biografie
- ↳ Ciekawe tematy dot. historii Polski na innych forach
- ↳ Historia Polski ogólnie
- ↳ Inne zagadnienia dotyczące historii Polski
- ↳ Alternatywna historia Polski
- ↳ Teksty źródłowe
- ↳ Zamki i pałace
- ↳ Tablice historyczne
- ↳ Słownik historyczny
- ↳ Drzewa genealogiczne
- ↳ Artykuły historyczne
- ↳ Historia lokalna
- ↳ Historia Polski na YouTube
- ↳ Ciekawostki historyczne na HistoriaPolski.eu
- ↳ Aktualności historyczne
- Działy specjalne powiązane z historią Polski
- ↳ Numizmatyka
- ↳ Heraldyka
- ↳ Archeologia Polski
- ↳ HistoriaPolski.eu for english users
- Recenzje
- ↳ Książki historyczne
- ↳ Filmy historyczne
- ↳ Gry komputerowe
- ↳ Strony internetowe o historii Polski
- ↳ Wolna Polska - prawdziwe informacje
- Pozostałe sekcje
- ↳ Hyde Park
- ↳ Pomoc dla użytkowników
- ↳ KONKURSY, PLEBISCYTY, QUIZY
- ↳ Humor
- Zaprzyjaźnione strony
- ↳ Artur Rogóż - Złote Finanse
- ↳ Serwis www.kliniska.com
- ↳ Wydawnictwo Bellona
- ↳ Polskie Dzieje - Historia Polski w Internecie
- ↳ Godło.pl
- ↳ II WOJNA ŚWIATOWA - największa baza danych dotyczących światowego konfliktu
- ↳ Nieznana historia
- ↳ Archiwa historyczne Videofact po polsku
- ↳ DENARY Władców Polski. Najstarsze polskie monety
- ↳ Historyczne bitwy
- ↳ historia-news.pl
- ↳ Ale Historia
- ↳ Forum Historyczne - historyk.eu
- ↳ Temida i Klio - historia prawa
- ↳ Wlochy.edu.pl: Włochy - Portal edukacyjno informacyjny
- ↳ Porty lotnicze i informacje o portach lotniczych
- ↳ historiami.pl Historia, tajemnice, opowieści, zagadki, fakty