HistoriaPolski.eu - Forum historia Polski

Żydzi w II R.P. to około 10% ludności, Żydzi to najbardziej chyba widoczna grupa narodowościowo - religina, najbardziej odróżniająca się od innych. Jak wyglądało życie wewnętrz niej, jak radzono sobie z nieuchronnymi tarciami politycznymi, jak wyglądało życie kulturalne? Jak wyglądała wreszcie organizacja wewnętrzna wspólnot? W końcu także jedno z ciekawych pytań: czy Polacy brali udział w tym życiu inny niż klienci w sklepie czy osoby kupujący jakąś usługę u sprzedawcy czy golibrody?
Zapraszam do dyskusj

Nie brali, jeśli chodzi o skalę, środowisko nawet Żydów reformowanych, było mocno hermetyczne.
O chasydach czy tradycjonalistach nie ma co wspominać.

Jak wyglądało życie wewnętrz niej, jak radzono sobie z nieuchronnymi tarciami politycznymi, jak wyglądało życie kulturalne?
Zależy o jakich środowiskach mówisz.
Dla religijnych sfera kultury ograniczona była do obszarów religijności, inaczej wyglądał oto u syjonistów, o lewicy żydowskiej nie ma co pisać - bo programowo odcinała się od korzeni żydowskiego tradycjonalizmu.

miałem na myśli wszystkie nurty jakie byly w żydowskim spoleczeństwie: od chasydów po lewicowców, od wierzących po niewierzących, od tych którzy hołdowali tradycji po tych którzy czuli się Polakami. To chyba Miłosz stwierdzil, że istniały dwa Wilna. Polskie i żydowskie. I oba w zasadzie się nie przenikały. O polskim społeczeństwie dyskutujemy - o Żydach dużo rzadziej.

ciekawy artykul o sporcie i żydowskich klubach sportowych, o tym jak to wyglądalo i co się potem dzialo: http://sport.onet.pl/wiadomosci/makabi- ... omosc.html

Żydowskie społeczeństwo było nieprzeniknione dla polskiej wiekszosci w II RP , hermetyczność tego środowiska spowodowana odrębnością językową i chęcią zachowania własnego narodowego charakteru , spowodowała ze dziś żydowskie tendencje polityczne z międzywojnia laikom kojarzą się jedynie z komunizmem bądź lewica ( jedynie tam przeważał język polski ( lub w przypadku KPZU , KPZB rosyjski )) .
Prawda i rzeczywistość były inne , wbrew pozorom Żydzi Polscy byli bardzo konserwatywni , część ich ugrupowań można porównać z nowoczesnymi partiami narodowymi ( vide ND ) lub nawet narodowo radykalnymi , była tez oczywiście lewica , a nawet komuniści <_< ( ci oczywiście jako internacionalisci chcieli " zbawiać " cały świat ( nawet po trupach ) , wiec żydowski światek mieli w du...pie , ale za ich aktywność płacili wszyscy Żydzi )
Jedna z najsilniejszych partii tego czasu stanowiła Agudas Jisroelodwołująca się do tradycji i religii judaistycznej ( na kształt polskiej chadecji ) ścisłe współpracowała z sanacjom , niechętna emigracji do Palestyny ( później w obliczu narastania niebezpieczeństwa niemieckiego nieco zmieniła zdanie ).
Jidisze Socjalistisz-Demokratisze Arbeter Partaj "Poalej Cion" , tak Robotnicy Syjonu podzieleni na :
Poalej Sion - Lewice ( ci przyłączyli się do KPP wiec nie ma co o nich pisać )
i
Poalej Sion - Prawice - umiarkowanie socjalistyczni skupiali się na działalności związków zawodowych , pragnęli autonomii społeczno -kulturalnej dla Żydów Polskich .
Algemejner Jidiszer Arbetersbund in Lite, Pojln un Rusland - czyli tzn : Bund - żydowska największa partia w II RP , śmiało można ja porównać do PPS , lojalna wobec Państwa Polskiego , sprzeciwiała się emigracji głosząc ze ojczyzna Polskich Żydów jest Polska , rozwijała żydowskie związki zawodowe i partyjne spółdzielnie.
Nowa Organizacja Syjonistyczna - Narodowo syjonistyczna partia żydowska , głosząca program odbudowy Państwa Żydowskiego w jego historycznych granicach , posiadająca umundurowane oddziały - przez ignorantów ( i lewackich historyków :fool: ) nazywana faszystami
Oczywiście to tylko mały wycinek życia żydowskiego z IIRP istniały dziesiątki organizacji , partii , stowarzyszeń , żydowskie szkolnictwo podstawowe i średnie ( w jidisch i hebru ) , innymi słowy temat rzeka .

NOS żydowskimi faszystami nazywali nie tylko "lewaccy historycy" ignoranci, nazywali ich tak sami Żydzi przed wojną np. z PS-P czy "Zukunftu". Skądinąd jakby tak spojrzeć na program Żabotyńskiego to np. statolatria ma inklinacje faszystowskie . Jednak ja NOS i Żabotyńskiego cenią, bo szanowali Marszałka i stawiali go za wzór w walce o własne państwo.

A z partiami i organizacjami żydowskimi jest ten problem, że jak się pracuje na źródłach to w jednym akapicie występują czasami dwie a nawet trzy formy zapisu (po polsku, w jidisz, po niemiecku, kombinowana niemiecko-jidisz, po aszkenazyjsku, po sefardyjsku, kombinowana aszkenazyjsko-sefardyjska etc.), ogólnie zwariować czasami można .

A kto twierdzi ze wśród Żydów nie ma ignorantów i lewackich historyków , jest ich całkiem sporo Flagowy przykład " historyk "( vel socjolog )Jan T.Gross ( hmmm....ale według Halachy , to on goj jest :unsure: )
Ale poważnie , ONR tez nazywano faszystami , a robiła to polityczna lewicowa konkurencja , to samo można napisać o Rewizjonistach Zeva i takim np: Zkukunfcie :no: