Włodzimierz Sokorski

[Artur Rogóż]

Włodzimierz Sokorski, ps. Andrzej Sokora (ur. 2 lipca 1908 w Aleksandrowsku zm. 2 maja 1999 w Warszawie) – polski wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego, pisarz, dziennikarz i publicysta, działacz partyjny i państwowy, minister kultury i sztuki (1952–1956), przewodniczący Komitetu ds. Radia i Telewizji (1956–1972), zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR, poseł do Krajowej Rady Narodowej (1945–1947) i poseł na Sejm Ustawodawczy, poseł na Sejm PRL I, IV V i VI kadencji, prezes Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (1980–1983).
Życiorys

Od 1926 był członkiem Komunistycznej Partii Polski (w latach 1929–1931 sekretarz generalny tej partii). W latach 1931–1935 więziony za działalność polityczną. Ukończył Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Warszawskiego. W 1936 pod pseudonimem Andrzej Sokora opublikował powieść Rozdarty bruk.

Uczestnik kampanii wrześniowej, podczas II wojny światowej przebywał w ZSRR, w latach 1943–1944 był współorganizatorem Związku Patriotów Polskich. Po sformowaniu polskich jednostek w ZSRR, był zastępcą dowódcy do spraw polityczno-wychowawczych 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, następnie 1. Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Uczestnik bitwy pod Lenino.

Od 1945 do 1947 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, w latach 1947–1952 na Sejm Ustawodawczy, a w latach 1952–1976 był posłem na Sejm PRL I, IV, V i VI kadencji (kolejno z okręgów: Łomża, Chorzów, Kielce i Radzyń Podlaski). Od 1948 do 1975 był zastępcą członka KC PZPR. W latach 1945–1948 był sekretarzem Komisji Centralnej Związków Zawodowych. Od 21 listopada 1952 do 19 kwietnia 1956 był ministrem kultury i sztuki, jednym z głównych promotorów tzw. realizmu socjalistycznego (socrealizmu). W latach 1956–1972 był przewodniczącym Komitetu do spraw Radia, od 1960 Radia i Telewizji (Radiokomitetu). Od 1966 aż do 1990 był redaktorem naczelnym "Miesięcznika Literackiego".

W latach 1980–1983 był prezesem Zarządu Głównego ZBoWiD. Był też członkiem Narodowej Rady Kultury oraz przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika Kościuszkowców. Został mianowany generałem brygady (w okresie władzy gen. Wojciecha Jaruzelskiego).

Szeroko znany z wesołego cynizmu, umiłowania uciech życia i skłonności do silnego ubarwiania swoich opowieści. Był niejednoznaczną i kontrowersyjną postacią wśród kręgów władzy partyjnej. Pomimo promowania socrealizmu i linii partii komunistycznej, podkreśla się, że jako minister kultury i sztuki zarazem ratował przed represjami część pisarzy i ludzi kultury. Andrzej Wajda działania Sokorskiego jako ministra kultury określił "hańbą dla polskiej kultury". W filmie pt. "Miłość i muzyka - portret Witolda Lutosławskiego" (reż. T. Arciuch), Wajda przytacza wypowiedź Sokorkiego, zdaniem którego Lutosławski powinien być wtrącony pod tramwaj.
Twórczość

Włodzimierz Sokorski był autorem m.in. następujących książek:

* Sprawy ruchu zawodowego, 1947;
* Dziennik podróży dwa miesiące w Chinach, 1954;
* Grubą kreską: dialogi o sztuce, moralności i socjalizmie, 1954;
* Współczesność i młodzież, 1963;
* Współczesna kultura masowa: szkice, 1967;
* Kultura i polityka - szkice i artykuły, 1970;
* Polacy spod Lenino, 1971;
* Notatki, 1975;
* Piotr, 1976;
* Ludzie i sprawy, 1977;
* Polskie refleksje, 1977;
* Kroki, 1978;
* Leon Schiller, 1978;
* Xawery Dunikowski, 1978;
* Czas, który nie mija, 1980;
* Mikołaj, 1980;
* Refleksje o kulturze: literatura i sztuka trzydziestopięciolecia, 1980;
* Tamte lata, 1980;
* Zostać sobą, 1982;
* Nie można powtórzyć, 1984;
* Zostać sobą, 1987;
* Skazani na siebie, 1988;
* Znaki zapytania, 1988;
* Nic nie jest proste, 1989;
* Uwikłania, 1990;
* Wspomnienia, 1990;
* Romans z komuną, 1991.

Odznaczenia

* Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
* Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
* Order Budowniczych Polski Ludowej
* Order Sztandaru Pracy I klasy
* Medal 10-lecia Polski Ludowej
* Medal 30-lecia Polski Ludowej
* Medal 40-lecia Polski Ludowej
* Złoty Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
* Wpis do "Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich" (1985)
* Order Lenina (ZSRR)
* i inne

Bibliografia

* Encyklopedia Historii Polski, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1996
* Encyklopedia Powszechna PWN, tom IV, Wyd. PWN, Warszawa 1989
* Kto jest kim w Polsce 1984, Wyd. Interpress, Warszawa 1984
* Kto jest kim w Polsce 1989, Wyd. Interpress, Warszawa 1989
* T. Mołdawia – Ludzie władzy 1944–1991, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1991
* K. Sobczak – Lenino – Warszawa – Berlin: wojenne dzieje l Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, Wyd. MON, Warszawa 1988
* J. Stroynowski – Who's who in the socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia, tom 3, K.G. Saur Pub., 1989
* "Wojsko Ludowe", nr 6, czerwiec 1985
* "Za Wolność i Lud", nr 28 (1073) z 14 lipca 1984, str 11